Malakalarini rivojlantirishda interfaol metodlarning imkoniyatlari

SCIENTIFIC PROGRESS
 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 1 ǀ 2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
  
Page 1108
Mahkamasining 2017 yil 6 apredagi 187-sonli “Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-
hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida” Qarorining qabul 
qilinishi va uning ijrosini ta’minlashni keltirib chiqardi. Xususan, ta’lim metodlarini 
takomillashtirish sohasidagi asosiy yoʻnalishlardan biri interfaol ta’lim va tarbiya 
usullarini joriy qilishga e’tibor qaratilmoqda. Ayniqsa, boshlang‘ich sinf matematika 
darslarini o‘qitish jarayonida interfaol usullardan foydalanish o‘quvchilarning fanga 
bo‘lgan qiziqishini oshirib samarali natijalarga olib kelmoqda. Interfaol metodlarni 
qoʻllash natijasida oʻquvchilarning mustaqil fikrlash, tahlil qilish, xulosalar chiqarish, 
oʻz fikrini bayon qilish, o‘z faoliyatini boshqara olish, sogʻlom muloqot, munozara, 
bahs olib borish koʻnikmalari shakllanib, rivojlanib boradi. 
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA 
Interfaol metodlarning pedagogik-psixologik asosi konstruktivizm nazariyasi 
(Dj.Dyui), bola intellektining rivojlanishi (J.Piaje), eng yaqin rivojlanishi sohasi 
(L.S.Vigotskiy), intelektning koʻp turliligi (G.Gardner) hamda yuqorida bayon etilgan 
oʻquv maqsadlari taksonomiyasi (B.Blum) haqidagi ma’lumotlardan iborat boʻlib, ularni 
bilish va amalda foydalanish har bir oʻqituvchiga oʻz pedagogik mahoratini 
takomillashtirish uchun zarur. Interfaol metodlar XXI asr ta’limida o‘qitish sifatini 
yaxshilash, samaradorligini ta’minlashning muhim vositalaridan biridir. Adabiyotlar 
tahlili shuni ko‘rsatdiki, interfaol metodlar ilk bor XX asrning 20-yillarida 
qo‘llanilganligidan dalolat beradi. O‘tgan asrning 60-yillarida V.A.Suxomlinskiy, 70-
80-yillarida Sh.A.Amonashvili, V.F.Shatalova, Ye.N.Ilina va boshqa olimlar tomonidan 
ta’lim jarayoniga interfaol metodlarni samarali qo‘llash borasida ilmiy izlanishlar olib 
borilgan. 
Lug‘aviy jihatdan “interfaol” (inglizcha “interact” soʻzidan olingan boʻlib, “inter” - 
“oʻzaro”, “act” – “harakat qilmoq”, “ish ko‘rmoq”) tushunchasi “oʻzaro, birgalikda 
harakat qilmoq” ma’nosini anglatadi. 
Interfaol ta’lim (lot. “internus” ichki, o‘zaro) – o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma, 
malaka va kompetensiyalarini rivojlantirish yo‘lidagi o‘zaro hamkorlikdagi harakatga 
asoslangan ta’lim. 
Interfaol metod – bu jamoa boʻlib fikrlash deb yuritiladi, ya’ni pedagogik ta’sir 
koʻrsatish usullari boʻlib, ta’lim mazmunining tarkibiy qismi hisoblanadi. Bu 
usullarning oʻziga xosligi shundaki, o‘qituvchi, o‘quvchi va oʻquvchilar guruhi o‘rtasida 
yuzaga keladigan hamkorlik, qizg‘in bahs-munozaralar, o‘zaro fikr almashish egalik 
asosida tashkil etiladi. 
Interfaol metod – ta’lim jarayonida oʻquvchilar hamda oʻqituvchi oʻrtasidagi 
faollikni oshirish orqali oʻquvchilarning bilimlarni oʻzlashtirishni faollashtirish, shaxsiy 
sifatlarni rivojlantirishga xizmat qiladi. Interfaol metodlarni qoʻllash dars 
samaradorligini oshirishga yordam beradi. Interfaol ta’limning asosiy mezonlari: 

---