40
shakllantish uchun ularni qatnashchilarini bir-biriga ishonchlari yuqori bo‘lishi
kerak, shuningdek iqtisodiy jarayonlarni uzoq muddatli, gorizontal biznes bilan
rivojlantirish kerak.
Turistik biznesga klaster yondashuvining qo‘llanishi
klaster korxonalarni
xarajatlarni ko‘proq qisqartirish imkonini yaratadi. Yevropa mamlakatlarida
klasterning vujudga kelishi va shakllanishi 70-yillarda vujudga kelgan bo‘lsa,
O‘zbekistonga ancha kechikib, endi – endi kirib kelyapdi. Hududlarda bunday
yondashuv ijtimoiy infrastrukturani,
jumladan maktab, kasalxona, yuqori
texnikali o‘rta korxonalarni kompleks shakllantirishni talab qiladi.
Klaster yondashuv korxonalar uchun kichik biznes bilan bir qatorda ijobiy va
shu biln birga kata ahamiyatga ega. Bu unifikatsiyalangan boozorga chiqish
to‘sig‘ini klaster doirasida sezilarli
darajadi hisob - kitob qilish, resurslarni
maqsadga muvoffiq taqsimlanishi (insoniy, moliyaviy, texnologik, texnik) va
klasterning barcha qatnashchilarini mutloq ommalashtirilishi e‘tiborlidir.
Hududlar uchun bu aholi bandligini ta‘minlash, ijtimoiy infratuzilmani
rivojlantirish, malakali mutahasislarni jalb qilish.
Klaster yondashuvning tahlil qilinishi ishlab
chiqarish soxasida tahlil
qilinadi. Turizm sohasida bo‘lsa, bunday tahlildagi yondashuv amaliyotda hali
mavjud emas. Turizm biznes tahlilida klaster ma‘lum bir hududlarni
rivojlanishida raqobatbardoshlikni oshirish uchun qulay sharoitlar yaratish
masalasi ko‘rib chiqilishi kerak. Bu turizmda bir qancha muhim belgilar
jumladan, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni geografik
jihatdan yaqinligiga asosiy
e‘tibor beriladi. Turistik biznesning o‘ziga xos xususiyatlari hozirgi kunda klaster
yondashuvning dolzarbligini oshiradi, chunki turizm keng deapozonli soha bo‘lib,
turli tarmoqlardagi aloqalarni asosan kichik va o‘rta biznesni qamrab oladi.
Turizm sohasidagi mahsulot ko‘pincha nomoddiy harakterga ega bo‘ladi. Turizm
industriyasi bir qancha hususiyatlarga ega bo‘lib, u dam olish va sayohat
sohalarida klaster yondashuvni ahamiyatini oshiradi.
Turizmda klaster yondashuv – bu yondashuv bilan rekratsion va turistik
biznes rivojlanadi. Bu yo‘nalish korxonaning servis ob‘ekti, infretuzilmasi va
41
korxonani raqobatbardoshligini oshiradi. Rekratsion rivojlanish, turizm
korxonalari va rekratsion hududlarni qanday bo‘lmasin loyihalashtirish yordami
bilan rivojlantirish, klaster shakliga yondashish manfaatdor ayrim bir aloqador
ob‘ektlar yig‘indilarini rivojlantirishdir. Jahon tajribasi shuni ko‘rsatadiki bozor
sharoitida klaster – ayniqsa samarali va elastic tuzilishdir. Uning negizida ikkita
prinsip yotadi:
2.2.1 - chizma
Dostları ilə paylaş: