O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi O`zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi Toshkent farmatsevtika inistitu

Qizikishlar.Qizikish-biron bir soxada tugri muljal olishga, yangi faktlar bilan 
tanishishga , vokelikni ancha tula va chukur aks ettirishga yordam beradigan motivdir. 
Individ uchun kizikish, sub'yektiv tarzda olinganda, bilish jarayoni tusini kashf 
etadigan ijobiy xissiy oxangda, ob'yekt bilan chukurrok tanishishga, u xakda kuprok 
bilish, uni anglab yetishga bulgan istakda namoyon buladi. 
Qizikishning faoliyat farayonlaridagi roli benixoya kattadir. Qizikishlar shaxsni 
uzida bilim olish va anglab yetish borasida xosil bulgan ishtiyokni kondirish yullarini 
va usullarini faol tarzda izlashga majbur etadi. Shaxsning yunaltirilganligini 
ifodalaydigan kizikishning kondirilishi, odamda, uning sunishiga olib kelmaydi, 
aksincha, uni kayta kurgan, boyitgan va chukurlashtirilgan xolda biolish faoliyatining 
yanada yuksak darajasigamos keladigan yangi qizikishlarni keltirib chikaradi. 
Shunday kilib, kizikishlar bilishning doimiy kuzgatuvchi mexanizmi sifatida 
namoyon buladi. 
Qizikishlar mazmuniga, maksadlariga, mikyosi va barkarorligiga kura tasnif 
kilinishi mumkin. 
Qizikishlarning mazmun jixatidan farki bilan extiyojlarini ob'yektlarini va 
ularning mazkur faoliyat maksadlari uchun va, kengrok kilib olganda, shaxs mansub 
bulgan jamiyat uchun real axamiyatini kursatadi. Kishida kuprok nimaga kizikish 
paydo bulishi va uning bilish extiyojlari ob'yektining ijtimoiy kimmati psixologik 
jixatdan muxim axamiyatga ega. Maktabning eng muxim vazifalaridan biri-usmirlik 
yoki yoshlarning faol bilish va mexnat faoliyatiga ragbatlantiradigan va maktabdan 

---

tashkarida xam saklanib kolishi mumkin bulgan jiddiy va sermazmun kizikishlarini 
uygotishdan iboratdir. 
Qizikishlarning maksad jixatidan farki bevosita va bilvosita namoyon 
buladigan qizikishlarning borligini aniklaydi. Bilvosita qizikishlar axamiyatga molik 
ob'yektning xissiy jixatdan jozibaliligi tufayli yuzaga keladi. ("Buni bilish, kurish, 
anglab yetish men uchun kizikarli"-deydi kishi.) Bilvosita kizikishlar biron bir narsa 
(masalan, ta'lim olish)ning real ijtimoiy axamiyati bilan uning shaxs uchun subektiv 
axamiyati bir-biriga mos kelgan. (Bunday xolda kishi: "Bu meni kiziktirgani uchun 
xam kizikarlidir!"-deydi) takdirda paydo buladi Mexnat va ukish faoliyatida xamma 
odam xam bevosita xissiy jozibaga ega bulavermaydi. Shuning uchun xam mexnat 
jarayonini ongli tashkil etishda yetakchi rol uynaydigan bilvosita kizikishlarni tarkib 
toptirish muximdir. 
Qizikishlar uzining kengligi buyicha xam fark kiladi. Bir xil odamlarda 
qizikishlar bir soaga karatilgan bulishm mumkin, boshkalarda esa barkaror aamiyatga 
ega bulgan kuplab ob'yektlarga bulingan buladi. Qizikishlarning tarkokligi kupincha 
shaxsning salbiy xislati sifatida yuzaga keladi, lekin ayni chogda qizikishlarning keng 
mikyosliligini kamchilik tarikasida talkin kilish notugri bulur edi. Shaxsning 
kungildagidek rivojlanishi, kuzatishlar kursatganidek, kizikishlar mikyosini tor emas, 
aksincha keng bulishini takozo etadi. 
Qizikishlar barkarorligi darajasiga kura xam xar xil bulishi mumkin. 
Qizikishning barkarorligi uning nisbatan jadal tarzda namoyon bulishi uzok davom 
etishi bilan ifodalanadi. Shaxsning asosiy extiyojlarini eng kuprok darajada namoyon 
kiladigan va shu boisdan xam uning psixologik tuzilishiga xos xislatlarga aylanib 
koladigan kizikishlari barkaror xisoblanadi. Barkaror kizikish kabi kobiliyatlari 
uygonishining bir kurinishi bulib, shu jixatdan xam muayyan darajada muxim 
kimmatga egadir. 
Qizikishlar-shaxs faoliyatini asoslashning birdan-yuir emas, lekin muxim jixatidir. 
Xulk-atvorning muxim motivlaridan biri e'tikoddir.