55
50-60 yillar ohirida ilmiy-texnik inqilob ta‘sirida ishlab chiqarish kuchlarining
keskin o‗sishi qayd etildi.
Uning ta‘siri ostida jahon iqtisodiyotining tarkibida jiddiy o‗zgarishlar ro‗y
berdi.
Ishlab chiqarishning xalqaro kooperatsiya va ixtisoslashuvining dolzarbligi
oshdi.
Shu tariqa, iqtisodiyotning baynalminallashuvi – jahon iqtisodiyotining
rivojlanishining ma‘lum bir bosqichi bo‗lib, tarkibiga ikkita o‗zaro aloqador
jarayonlarni mujassamlashtiradi:
xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvi va rivojlanishi, hamda
xalqaro ishlab chiqarishning shakllanishi.
Ishlab chiqarish kuchlarining baynalminallashuvining yo‗nalishlari va asosiy
shakllari quyidagilardir:
milliy chegaralardan mahsulot va xizmatlarning harakati;
ishchi kuchi va kapitalning xalqaro migratsiyasi;
dunyoning turli hududlarida integratsiya jarayonlari.
XX asrning oxirgi choragida jahon iqtisodiyotining baynalminallashuvini
belgilovchi omillar qatoriga quydagilar kiradi:
davlatning tabiy zaxiralari, geografik joylashuvi, ishlab chiqarish salohiyati
kabi xalqaro ixtisoslashuvning asosiy omillari pasayishi;
milliy mahsulotlarni sotish uchun xalq xo‗jaligi tizimlarining optimallashuvi;
xalqaro mehnat taqsimotining tarmoqlararo taqsimoti singari ichki
tarmoqlararo taqsimotining yanada rivojlanishi;
davlatlarning iqtisodiy rivojlanishida ilmiy-texnik salohiyatining o‗rni tobora
oshishi.
Dostları ilə paylaş: