58
yarim periferiyalar) esa bu imkoniyatlardan unumli foydalanish katta sayi
xarakatlarni talab qilmoqda.
Globallashuv jarayonlari milliy iqtisodiy siyosatga, uning imkoniyatlarini
cheklagan holda bevosita o‗z ta‘sirini o‗tkazadi, chunki xalqaro tashkilotlar bir qator
qonun, huquq va majburiyatlarni unifikatsiyalashtirish (bir xillashtirish)ga intiladilar.
Globallashuv jarayoni bu jarayonga kuchaytiruvchi ta‘sir ko‗rsatish maqsadida
dunyo sahnasiga yangi kuchlarni yetkazib beradi va bermoqda. Globallashuv jarayoni
raqobat kurashini keskinlashuvidan iborat bo‗lib, bunda ustunlik nisbatan kuchliroq
tarafda bo‗ladi, biroq u nisbatan kam rivojlangan mamlakatlar ahvolini
mustahkamlash va takomillashtirish imkoniyatlarini ham yaratib beradi.
Umuman olganda, jahon iqtisodiyotining globallashuv jarayonini o‗zaro
aloqalarni chuqurlashtirishga qaratilgan va barcha milliy iqtisodiyotlarni olg‗a qarab
rivojlanishini ta‘minlovchi bir butun jahon iqtisodiyotini shakllantirish sifatida
ko‗rish mumkin.
Eng muhimi shundan iboratki, milliy iqtisodiyotlarni rivojlantirmay turib to‗liq
miqyosdagi globallashuvga erishib ham bo‗lmaydi. Bunda mamlakatni o‗z
manfaatlarini himoya qilish imkoniyatidan mahrum etmaslik juda muhim, balki
globallashuv jarayoni davomida ularni amalga oshirishga imkon yaratib berishga
yordam berish lozim.
Bu jarayon mamlakatlarning bir-biri bilan o‗zaro aloqasi va bog‗liqligini
kuchaytirish yo‗llarini avj oldirish bosqichidir.
Va nihoyat globallashuv jarayoni turli mamlakatlarning hamkorlikdagi
kelishilgan qarorlarini hal etishga, jahon iqtisodiyotining yetakchilarinigina emas,
balki globallashuv domiga tortilayotgan yer kurrasidagi barcha hududlarning turg‗un
rivojlanishini ta‘minlashga intiluvchi u yoki bu ijtimoiy manfaatlarni shakllantirishga
yetaklashi lozim.
Mazkur jarayon naqadar ziddiyatlarga to‗la bo‗lmasin, unda ijobiy va salbiy
taraflar naqadar chatishib ketmasin, u baribir insoniyat taraqqiyotini, uni bir
zinapoyadan boshqasiga harakatini aks ettirishini tan olish lozim.
Dostları ilə paylaş: