Qadriyatlar talqini
Yüklə 158,32 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
18 «Zamonaviy dunyoda ijtimoiy fanlar: nazariy va amaliy izlanishlar» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya TOG‘AY MUROD ASARLARIDA UMUMINSONIY VA MILLIY QADRIYATLAR TALQINI N.Choriyeva TerDU 2-kurs magistri https://doi.org/10.5281/zenodo.7109659 Annotatsiya: Ushbu maqolada O‘zbekiston xalq yozuvchisi Tog‘ay Murod qissalaridagi milliy qadriyatlar talqini tahlilga tortilgan bo’lib unda ijodkor asarlari qahramonlarining umuminsoniy va milliy qadriyatlarga bo’lgan munosabatlariga fikrlar bildirilgan. Kalit so‘zlar Qadriyat, milliylik, xarakter, ruhiy kechinma, peyzaj, obraz, xalqonalik Har-bir asarda muallif yashab o‘tgan makon va zamon, ijtimoiy muhit aks etib turadi. Tabiiyki, muallif qaysi millat vakili ekanligi yozuvchi tomonidan yozilgan asarda yarq etib ko‘zga tashlanadi. Dunyodagi har-qanday millat vakillari o‘ziga xos milliy va umuminsoniy qadriyatlarga ega ekanligi bilan bir- biridan keskin farqlanadi. Yozuvchi Tog‘ay Murodning ‘‘Oydinda yurgan odamlar’’qissasi barcha o‘quvchi ommasiga ma’lumki, bu asar hayot qiyinchiliklariga dosh bergan ikki taqdir haqidagi doston desak, chin ma’noda biz adashmagan bo‘lamiz. Shuningdek yozuvchi Odil Yoqubov “Muhabbat haqidagi bir kuy, to‘g‘rirog‘i muhabbatga suyanib,barcha hayot dovullarini yengib o‘tgan ikki dil, ikki pok inson haqidagi tipik bir qo‘shiq desak yarashadi” degan fikrida juda katta badiiy haqiqat bor. Asar 3 bobdan iborat bo‘lib, ilk bobi asar qahramonlari Qoplonbek va Oymomoning to‘y marosimlari shunday mahorat bilan tasvirlanadiki, o‘zbegimning so‘nmas qadriyatlari, urf- odatlari, rasm-rusmlari o‘quvchi ko‘z oldida yaqqol gavdalanadi Turkiy xalqlarning qadim dostonchilik ananalari asosida, xalq og‘zaki ijodi sifatida, yaxlit doston nomini olgan Alpomish dostoni ming yillik tarixga ega ekanligi barchamizga ma’lumdir. Qissada keltirilgan marosimlarning ildizi borib Alpomish dostonidagi voqealarga borib taqalishi, asar badiiy qiymatini oshirgan. Asarda badiiy tasvir va ifoda vositalariga keng o‘rin berilganki tasvirning jonli va ifodaviylikni kuchayishiga xizmat qilgan. Qissaning keyingi boblarida qahramonlarning ruhiy holatini tabiat tasviri bilan parallel ravishda tasvirlanishi asarning ta’sir darajasini yanada oshirgan. Keling shu o‘rinda bir holatga e’tiborimizni qaratsak. “Ufq qorayib –qorayib keldi, qop qora bulutlar ko‘pirib-ko‘pirib toshdi, bulutlar yoyilib-yoyilib keldi” bir qarashda oddiygina tabiat tasviri berilganday tuyuladi, aslida parchada Qimmat momoning, Oymomoga farzandsizligini butun qishloq ayollari oldida, yuziga 19 Yüklə 158,32 Kb. Dostları ilə paylaş:
|