Serok jiyan nabe

 

---

35 
3. BULGU: KAN BASINCI 
Kan basinci, kalbin atar damarlar icine pompaladigi kanin damar duvarina yaptigi basinctir. Kan basincindaki 
degisiklik kan hacminde, damarlarin kapasitesinde veya kalbin pompalama gucundeki degisiklikleri yansitir. Her ne 
sebeble olursa olsun kan basincinin dusmeye baslamasi, kan basincini normal tutmaya yarayan normal mekanizmalarin 
dahi artik acigi kapatamayacak durumda oldugunu ve sebebe yonelik mudahalenin derhal uygulanmasi gerektigine isaret 
eder. Dusuk kan basinci, damarlarda butun organlara yetmeyecek olcude kan bulundugunu ve organlarin (basta beyin ve 
kalp) cok ciddi zararlar gorebileceklerini bildirir. (Kan, Oksijen ve besinlerin temel tasiyicisidir.) Kanamaya bagli kan 
basinci dusukluklerinin tedavisi cogu zaman hastahâne sartlarinda degilse bile hekim kontrolunde mumkundur. Kan 
basinci degisiklikleri anî olabilir; bu nedenle sikca kontrolu ve kaydi gereklidir. Kan basinci, kalp kasildiginda ve kalp 
istirahat halinde iken iki turlu olculur. Sistolik basinc, kalp kasildiginda damarlarin maruz kaldigi en yuksek basinci 
gosterir. Biastolik basinc ise, atardamarlarda her zaman bulunan en dusuk basinci gosterir. Bircok hastalik veya 
yaralanma halinde, ya ikisi de duser veya her ikisi de yukselir. Kan basinci olcumu ozel bir alet (sigignomanometre) 
yardimi ile mumkundur. (Tansiyon aleti) Halk arasinda, sistolik basinc buyuk, diastolik basinc ise kucuk diye bilinir ve 
sifirsiz rakamlarla ifade edilir. (100 yerine 10.) Sistolik basinc normalde 110-140mmHg, diastolik basinc 60-90mmHg 
civarindadir. Kadinlarda degerler 10 mmHg kadar daha dusuktur. Kan basincinin dusuklugu gibi, normalin uzerinde ki 
yuksekligi de hastalik ifadesidir; normal degildir.
4. BULGU: VUCUT ISISI 
Normal vucut sicakligi 37°’dir ve ozel beden termometreleri ile olculur. olcum siklikla, agiz, koltuk alti veya 
anusden yapilir. En dogru sonuclar, agiz veya anusden yapilan sonuclardir. Bu amacla termometre, agizda 3, anuste 
(civali kismi gorulmeyecek sekilde yerlestirilir.) 1 dakika, koltuk altinda ise en az 5-8 dakikadir bekletilmelidir. Vucut 
sicakliginin artisi gibi; dusuk olmasi da anormaldir. Vucut isisindaki degisimlerin en bariz goruldugu organ cildimizdir. Cilt 
sicak-soguk, kuru-nemli, kizarik veya morumsu renkte olabilir. Nedeni ne olursa olsun (hastalik veya yaralanma), tum 
mikroplarin neden olduklari rahatsizliklardan ates yukselir. (engexiyonlarin mutlaka uygun ilaclarla tedavileri gerekir.) 
Yaralanmayi muteakip yukselen ates, mikropla bulasma oldugunu gosterir. Soguk-nemli cilt, sokun bariz 
bulgularindandir. Hususen cocuklarda atesin yukselmesi (38° ustu) tehlikelidir; durdurulamaz ise cocugun havale 
gecirmesine neden olur. (Her gecirilen havale ile beyinde milyonlarca hucre olur.) Neticede omur boyu suren “Sara” diye 
bilinen hastaliga maruz kalinabilir. Yuksek ates, nedeni tesbite calisilirken dusurulur. Bu amacla ya ilaclar kullanilir veya 
fizik sogutma uygulanir. (Ilik dus veya islak komplekslerin boyun, koltuk alti, kasiklar dizgerisine uygulanmasi ve sikca 
degistirilmesi.) Ates, bir cok bulgu gibi, birseylerin ters gittigini isaret eden gongtur, uyarandir.