Tədqiqatın məqsədı: Son illər bir sıra inkişaf etmiş ölkələrdə heyvandarlığın
intensiv inkişafı ilə əlaqədar olaraq, siloslaşmanın yeni mütərəqqi üsulundan yəni
yaşıl yemlərin qida maddələri ilə zəngin olan qarışığindan müxtəlif növ heyvanlar
üçün kombinə edilmiş silosun hazırlanması üsulundan geniş istifadə edilməyə
başlanmışdır. Tədqiqatlar göstərir ki, bu üsulla basdırılmış yem kütləsində siloslaşma
prosesinormal getməklə, kütlənin tərkibində qida maddələri itkisi xeyli azalır və
yemdaha keyfıyyətli olur. İri buynuzlu heyvanlar üçün yüksək keyfiyyətli kombinə
edilmiş silosun hazırlanması məqsədilə tədqiqat işləri aparılımşdır.
Material və metodika: Tədqiqat işləri 2012-2014-cü illər ərzində Azərbaycan
Elmi-Tədqiqat Yemçilik, Çəmənçilik və Otlaqlar İnstitutunun ərazisində və
laboratoriya şəraitində aparılmışdır. Tədqiqatın məqsədinə uyğun həcmdə qarğıdalı,
yonca və amarant bitkiləri əkilmiş, aqrotexniki qaydalara uyğun becərmə işləri
aparılmışdır. Silosluq kütlələr lazımi fazalarda biçilmiş, nəmliyə uyğun olaraq
doğranmışdır. Aşağıda göstərilən variantlar üzrə təcrübə qoyulmuşdur.
Variantlar:
1. Qarğıdalı (təmiz) - nəzarət
2. Amarant (təmiz ) - nəzarət
3. Qamış (təmiz ) - nəzarət
4. Qarğıdalı 25% + yonca 25% + amarant 25% + qamış 25%
5. Qarğıdalı 30% + yonca 30% + amarant 30% + qamış 10%
6. Qarğıdalı 35% + yonca 25% + amarant 30% + qamış 10%
7. Qarğıdalı 35% + yonca 30% + amarant 25% + qamış 10%
Xırdalanmış kütlələr 7 variant əsasında, müxtəlif faiz nisbətlərindəqarışdırılmış
və 2 təkrar olmaq şərti ilə basdırılmış, ağzı möhkəm bağlanmışdır.
2 aydan sonra siloslar açılaraq, yem nümunələri götürülmüş və aşağıda
göstərilən keyfiyyət göstəriciləri tədqiq edilmişdir. Silosun keyfiyyət göstəriciləri 2
üsulla orqanoleptik və kimyəvi analizlər üsulu ilə öyrənilmişdir. Təsərrüfat
göstəricilərinə görə silosun turşuluq dərəcəsi (PH) (Viqner üsulu ilə) və bal sistemi
ilə rəngi, qoxusu (orqanoleptik üsulla) təyin edilmişdir. Silos kütləsinin keyfiyyət
göstəricilərini öyrənmək üçün variantlar üzrə yem kütləsini tərkibində ümumi və
hiqroskopik nəmlik, quru maddə, xam protein (Keldal üsulu ilə), xam yağ (Sokslet
üsulu ilə), xam sellüloza ( Kirşner və Qanek üsulu ilə), xam kül (Müfel peçində),
azotsuz ekstraktiv maddələr (AEM) hesablama yolun іləvə karotin (vitamin A)
Çirelüsulu ilə təyin edilmişdir.