Stiven Kinq Yaşıl Mil

www.vivo-book.com 

 

497 

saldı. Ġndi o, daha öskürmürdü, amma mənim gözümə daha bozarmıĢ 

və daha xəstə görünürdü.  

–  Sağ olun, mem, deyə o, Melindaya təĢəkkür etdi. 

–  Yox, – deyə Melinda etiraz etdi. – Sən sağ ol, sən sağ ol Con 

Koffi. 

 

 

 

9 

 

 

Geri qayıdarkən mən Harri ilə birlikdə kabinədə oturmuĢdum və 

buna həddən artıq sevinirdim. Avtomobilin qızdırıcısı iĢləməsə də, ən 

azından  açıq  havada  deyildim.  Biz  təxminən  on  altı  kilometr  yol  qət 

etmiĢdik ki, Harri bir döngə görüb maĢını həmin istiqamətə sürdü.  

 –  Nə  olub?  –  deyə  mən  ondan  soruĢdum.  –PodĢipniklərə  nəsə 

olub? 

Mənim  fikrimcə,  maĢının  istənilən  hissəsində  problem  yarana 

bilərdi;  “Farmall”ın  mühərrik  və  transmissiyasının  bütün  detalları  elə 

iĢləyirdi ki, elə bil ki, bu dəqiqə dağılıb töküləcəkdi.  

–    Heç  nə,  –  deyə  Harri  üzrxahlıqla  cavab  verdi.  Mən  iĢəmək 

istəyirəm, vəssalam, yoxsa buranı batırmalı olacağam. 

www.vivo-book.com 

 

498 

Belə  məlum  oldu  ki,  Condan  baĢqa  hamımızın  buna  ehtiyacı 

varmıĢ. Brutus Condan aĢağı enib bizə kolları sulamağa kömək etmək 

istəyib-istəmədiyini  soruĢanda,  o,  nəzərlərini  qaldırmadan,  sadəcə 

baĢını  buladı.  O,  hərbi  adyallardan  birini  Meksika  Ģalı  kimi  çiyninə 

ataraq  və  kürəyini  kabinəyə  söykəyərək  oturmuĢdu.  Mən  onun 

üzündəki  ifadəni  oxuya  bilmədim,  amma  onun  nəfəsinin  səsini 

eĢidirdim – quru və fıĢıltılı, elə bil quru samanın içindən külək keçirdi. 

Bu mənim xoĢuma gəlmədi.  

Mən  yaxınlıqdakı  söyüdlüyə  girdim,  Ģalvarımın  qabağını  açdım 

və  sidik  kisəmi  boĢaltmağa  baĢladım.  Bu  yaxınlaradək  məni  incidən 

infeksiyanı hələ də xatırlayırdım, bədənim bunu hələ tam unutmamıĢdı 

və  mən  ağrıdan  qıĢqırmaq  ehtiyacı  hiss  etmədən,  sadəcə  iĢləyə 

bildiyimə  görə  özümü  xoĢbəxt  hiss  edirdim.  Mən  sakitcə  dayanıb 

səmadakı  Aya  baxa-baxa  içimdəki  duzlu  suyu  yerə  boĢaldırdım  və 

yanımda  dayanıb  eyni  iĢlə  məĢğul  olan  Brutusun  varlığından  demək 

olar ki, xəbərdar deyildim, o ana qədər ki, o, alçaq səslə mənə dedi: 

–  O, heç vaxt Old Sparkiyə oturmayacaq.  

Mən  təəccüblə  ona  baxdım,  onun  səsindəki  əminlik  məni  bir 

qədər təĢviĢə salmıĢdı. 

–  Sən nə demək istəyirsən? 

–    Demək  istəyirəm  ki,  əvvəllər,  içindən  çölə  buraxdığı  o  qara 

Ģeyləri bu dəfə qusmaq əvəzinə, qəsdən içində saxladı. Bu bəlkə də bir 

həftə çəkər – o, inanılmaz dərəcədə nəhəng və qüvvətlidir – lakin mən 

www.vivo-book.com 

 

499 

əminən ki, hər Ģey çox tezliklə baĢ verəcək. Bir gün bizlərdən birimiz 

kameraları  yoxlayanda,  onu  öz  yatağında  ölmüĢ  vəziyyətdə  uzanmıĢ 

görəcəyik.  

Mən  elə  bildim  ki,  iĢimi  bitirmiĢəm,  amma  həmin  an 

kürəyimdən qəfil  gizilti keçdi  və sidik  yenidən axdı.  Mən Ģalvarımın 

qabağını  düymələyə-düymələyə  düĢündüm  ki,  Brutusun  dediklərində 

məntiq  vardı  və  mən  ümid  edirdim  ki,  o  öz  zənnində  yanılmır.  Əgər 

mən  Detteriklərin  qızları  ilə  bağlı  düĢüncələrimdə  haqlı  idimsə,  Con 

Koffi,  ümumiyyətlə  edam  edilməyə  layiq  deyildi  və  əgər  o,  edam 

ediləcəkdisə,  onda  bunun  mənim  əlimlə  edilməsini  heç  istəməzdim. 

Onu  edam  etmək  lazım  olduqda,  mən  əlimi  qaldırıb  bunu  edə 

biləcəyimə əmin deyildim.  

–    Hə,  tərpənin,  –  deyə  Harri  qaranlıqda  bizi  səslədi.  –  Artıq 

gecdir. Gəlin bu iĢi bitirək. 

Biz  geriyə,  yük  maĢının  yanına  qayıdanda,  mən  birdən  dərk 

etdim  ki,  biz  Koffini  tamamilə  tək  qoymuĢduq  –  Persi  Uetmorin 

səviyyəsində  bir  axmaqlıq.  Həmin  an  düĢündüm  ki,  o,  asanlıqla  qaça 

bilər;  ona  heç  kimin  nəzarət  etmədiyini  görəndə,  içindəki  qara 

mığmığaları  tüpürər  və  Hak  ilə  Jim  “Biq  Muddi”  çayı  ilə  qaçdıqları 

kimi, aradan çıxar. Bizə də onun çiyninə atdığı adyal qalar.  

Amma  o,  heç  yana  qaçmamıĢdı,  hələ  də  kürəyini  kabinəyə 

söykəyərək  maĢının  kuzovunda  oturmuĢ  və  əllərini  dizlərinin  üstünə 

qoymuĢdu.  Bizim  yaxınlaĢan  addım  səslərini  eĢidəndə,  o,  baĢını 

www.vivo-book.com 

 

500 

qaldırıb gülümsəməyə çalıĢdı. Təbəssüm onun yorğun üzünü bir anlıq 

iĢıqlandırandan sonra dərhal yox oldu. 

–    Vəziyyətin  necədir,  nəhəng  Con?  –  Brutus  yenidən  kuzova 

dırmaĢaraq soruĢdu və tez də adyala büründü.  

–  Qaydasındadır, boss, – deyə Con süst bir halda cavab verdi. – 

Hər Ģey qaydasındadır. 

Brutus əli ilə onun dizini Ģappıldatdı. 

–    Çox  tezliklə  geri  qayıdacağıq.  Hər  Ģeyi  qaydasına  salandan 

sonra  bilirsənmi  nə  olacaq?  Mən  özüm  nəzarət  edəcəyəm  ki,  sənə 

böyük bir fincan qaynar qəhvə verilsin. Özü də qənd və qaymaqla.  

“Hə,  özü  də  dərhal”,  –  deyə  düĢünərək  mən  maĢının  ətrafına 

dolanıb  kabinəyə  tərəf  addımladım.  Əgər  bizim  özümüzü  həbs  edib 

həbsxanaya atmasalar, əlbəttə.  

Biz  Persinin  əyninə  dəli  köynəyi  geyindirib  onu  karser 

kamerasına atdığımız andan bəri mən bu fikirlə yaĢayırdım və bu fikir 

daha  məni  yuxumu  ərĢə  çəkəcək  qədər  narahat  da  etmirdi.  Mən 

mürgülədim  və  yuxumda  Qolqofa  təpəsini  gördüm.  Qərbdə  göy 

gurultusu  və  ardıc  giləmeyvələrinin  iyini  xatırladan  qoxu.  Brutus, 

Harri,  Din  və  mən  baĢımızda  dəmir  dəbilqə  ilə  Sesile  B.  Demille 

filmindəki  kimi  dövrə  vuraraq  dayanmıĢdıq.  Məncə,  yuxumda  biz 

senturionlar  idik.  Yerə  üç  xaç  basdırılmıĢdı,  kənarlarda  Persi  Uetmor 

ilə Delakrua, ortada isə Con Koffi. Mən baĢımı aĢağı əyib öz əllərimə 

baxanda gördüm ki, əlimdə qan bulaĢmıĢ bir çəkic tutmuĢam.  

www.vivo-book.com 

 

501 

“Biz  onu  çarmıxdan  çıxarmalıyıq,  Pol!  –  deyə  Brutus  mənə 

qıĢqırırdı. – Onu çarmıxdan çıxarmalıyıq!” 

Amma  biz  onu  çarmıxdan  çıxara  bilmirdik,  çünki  nərdivanı 

harasa  aparmıĢdılar. Mən bunu Brutusa demək istəyəndə, maĢın bərk 

silkələndi  və  mən  yuxudan  ayıldım.  Biz  yavaĢ-yavaĢ  Harrinin  yük 

maĢınını həmin gün gizlətdiyi yerə çatırdıq. 

Biz  ikimizdə  kabinədən  çıxıb  kuzova  yaxınlaĢdıq.  Brutus 

asanlıqla  atılaraq  kuzovdan  düĢdü,  amma  Con  Koffinin  ayağı  nəyəsə 

iliĢdi  və  o  az  qala  yıxılaraq  yerə  çırpılacaqdı.  Biz  üçümüz  də  onu 

tutmağa çalıĢırdıq, amma o, yerə ayaq basmağa macal tapmamıĢ, onu 

yenə  öskürək  tutdu,  amma  bu  dəfəki  tutma  əvvəlkilərdən  daha  güclü 

oldu. O, öskürək səslərini boğmaq üçün aĢağı əyilərək əlləri ilə ağzını 

tutdu.  

Öskürək tutması bir qədər sakitləĢdikdən sonra, biz yenidən yük 

maĢının  üstünə  Ģam  ağacının  budaqlarını  düzdük  və  gəldiyimiz  yolla 

həbsxanaya geri qayıtmağa baĢladıq. Bu fantastik məzuniyyətin ən pis 

hissəsi – ən azından mənim üçün – yolumuzun son iki yüz metri oldu, 

yəni  biz  yolun  kənarı  ilə  geri  tələsərkən.  ġərqdə,  səhərin  ilk  solğun 

Ģəfəqləri  ilə  səmanın  iĢıqlandığını  mən  artıq  görə  bilirdim  (bəlkə  də 

mənə elə gəlirdi) və öz balqabaqlarını yığmaq, ya da son bir neçə ləki 

belləmək  üçün  erkən  çıxmıĢ  bir  fermerlə  üzləĢəcəyimizə  mən  artıq 

əmin idim. Hətta bu baĢ verməsə belə, mən “Ələddin” açarı ilə tunelə 

gedən  qapının  ətrafındakı  hasarın  darvazasını  açanda,  kimsə: 

www.vivo-book.com 

 

502 

“Olduğun  yerdə  dur”  –  deyə  qıĢqıracağını  (mənim  təsəvvürümdə  bu 

Körtis Anderson olacaqdı) mütləq eĢidəcəkdik. Sonra da iyirmi-iyirmi 

beĢ nəfər nəzarətçi  əllərində karabin  tüfənglər ilə ağacların arasından 

çıxacaq və bizim bu sərgüzəĢtimiz beləcə baĢa çatacaqdı.  

Həmin hasara yaxınlaĢanda mənim ürəyim elə sürətlə döyünürdü 

ki,  ürəyimin  hər  vuruĢunda  gözlərimin  önündə  bəyaz  nöqtələr 

görürdüm.  Əllərim  buz  kimi  soyuyaraq  donmuĢdu  və  mən  uzun 

müddət açarı kilidə sala bilmədim. 

–  Aman Allah, maĢın faraları! – deyərək Harri inildədi.  

Mən baĢımı qaldırıb baxanda, yolda bir cüt parlaq nöqtə gördüm. 

Son  anda  açar  bağlamasını  tutmasaydım,  onları  əlimdən  yerə 

salacaqdım.  

–  Ver onları mənə, – Brutus dedi. – Mən açaram. 

–  Yox, artıq hər Ģey qaydasındadır, – deyə mən cavab verdim. 

Açar nəhayət  ki,  kilidin  dəliyinə düĢmüĢdü və mən onu burdum. BĠr 

an sonra, biz artıq içəriyə girmiĢdik. Biz yuxarı açılan qapının ağzına 

yığıĢıb  həbsxananın  yanından  keçən  çörək  maĢınına  baxırdıq. 

Yanımda dayanmıĢ Con Koffinin qeyri-müntəzəm tənəffüsünün səsini 

eĢidə  bilirdim.  Bu  səs  mənə  içində  yağı  tükənmiĢ  mühərrikin  səsini 

xatırladırdı. Biz həbsxanadan çıxanda, yuxarı açılan qapını bizim üçün 

Con asanlıqla qaldıraraq saxlamıĢdı, amma bu dəfə biz ondan yardım 

istəmədik,  bu  mümkün  deyildi.  Brutusla  mən  qapını  qaldırdıq,  Harri 

isə Koffini onun altından keçirərək pilləkənlər ilə aĢağı apardı. Nəhəng 

www.vivo-book.com 

 

503 

çox  çətinliklə,  ləngər  vura-vura  addımlayırdı,  amma  bununla  belə, 

pilləkənlərlə  aĢağı  enə  bildi.  Onların  ardınca  Brutusla  mən, 

bacardığımız  qədər  cəld  qapıdan  keçdik  və  onun  kilidini  yenidən 

qıfılladıq.  

–    Ġlahi,  mən  fikirləĢirəm  ki,  bizi...  –  deyə  Brutus  nəsə  demək 

istəyəndə,  mən  onun  qabırğalarına  sərt  bir  dürtmə  vuraraq  onun 

sözünü kəsdim.  

–    Onu  demək  lazım  deyil,  –  mən  dedim.  –  O,  sağ-salamat  öz 

kamerasına girməyincə, bu haqda heç düĢünməsən daha yaxĢı olar.  

–    Hələ  Persi  ilə  məĢğul  olmalıyıq,  –  Harri  dedi.  Tağlı  kərpic 

tunelin  içində  bizim  səslərimiz  əks-səda  verirdi.  –  Biz  onu  razı 

salmayınca gecəni bitmiĢ hesab etmək olmaz. 

Sonra məlum olduğu kimi, bizim həmin gecəmizin  sonuna hələ 

çox qalıbmıĢ.  

 

 

 

 

Altıncı hissə 

CON KOFFĠ YAġIl MĠLDƏN KEÇĠR 

 

 

1 

www.vivo-book.com 

 

504 

 

 

 

Mən  əlimdə  atamın  qələmi  ilə  Corciya  Paynzın  solariumunda 

oturmuĢdum  və  mənim  üçün  zaman  məfhumu  öz  əhəmiyyətini 

itirmiĢdi.  Mən  xəyalən  həmin  dövrə,  Harri  və  Brutus  ilə  birlikdə  biz 

Con  Koffini  YaĢıl  Mil  blokundan  qaçırıb  Melinda  Mursun  yanına 

aparmıĢdıq  ki,  onun  həyatını  xilas  edək.  Mən  özünü  Ġkinci  Billi  Kid 

hesab  edən  Billi  Uortonu  necə  narkoriklərlə  yuxuya  verdiyimiz  və 

Persi  Uetmora  dəli  köynəyi  geyindirib  onu  necə  dəhlizin  sonundakı 

yumĢaq  divarlı  otağa  salıb  qapısını  kilidlədiyimiz  haqqında  artıq 

yazmıĢdım.  Mən  bizim  qəribə  gecə  səyahətimiz  –  həm  dəhĢətli,  həm 

də həyəcanverici – və səyahətin sonunda baĢ vermiĢ möcüzə haqqında 

da  yazmıĢdım.  Biz  Con  Koffinin  yalnız  bir  ayağı  qəbirdə  olan  deyil, 

bizə görə lap onun dibində olan bir qadını ölümün pəncələrindən necə 

xilas etdiyini öz gözlərimizlə görmüĢdük. 

Mən  bu  hekayəni  yazdığım  zaman  Corciya  Paynz  qocalar 

evində,  ətrafımda  cərəyan  edən  həyatdan,  demək  olar  ki,  tamamilə 

bixəbər  idim.  Qocalar  Ģam  yeməyi  üçün  aĢağı  enir,  sonra  da 

sitkomların axĢam dozasını qəbul etmək üçün istirahət mərkəzinə (hə 

buna  gülə  bilərsiniz)  çəkilirdilər.  Dostum  Eleynin  mənə  buterbrod 

gətirdiyini  və  mən  ona  təĢəkkür  edərək  onu  yediyimi,  deyəsən, 

xatırlaya  bilirəm,  amma  buterbrodu  nə  zaman  gətirdiyini  və  onun 

www.vivo-book.com 

 

505 

içində nə olduğunu qətiyyən xatırlamıram. Mən, demək olar ki, bütün 

varlığımla  1932-ci  ildə  idim,  o  zaman  biz  öz  buterbrodlarımızı 

arabasının üstünə Bibliyadan sitatlar yazılmıĢ qoca Tit-Tutdan alırdıq: 

soyuq donuz əti ilə buterbrodu beĢ sentə, mal əti ilə isə on sentə.  

Burada  yaĢayan canlı meyitlər daha bir həssas və  narahat  yuxu 

gecəsinə  hazırlaĢanda,  ətrafdakı  səs-küyün  necə  sakitləĢdiyini 

xatırlayıram. Mən Mikkinin – bəlkə də buranın ən yaxĢı sanitarı deyil, 

amma ən xeyirxahı olduğuna Ģübhə yoxdur – otaqları gəzərək dərman 

paylayarkən  öz  təmiz  tenor  səsi  ilə  “Qırmız  Çay  Vadisi”  mahnısını 

oxuduğunu  eĢitmiĢdim:  “Deyirlər  bu  vadidən  köçüb  gedirsən...  sənin 

parlaq  gözlərinçün,  təbəssümünçün,  biz  darıxacağıq...”.  Bu  mahnını 

eĢidəndə,  yenə  Melinda  və  möcüzənin  baĢ  verməsindən  sonra,  onun 

Con  Koffiyə  dedikləri  haqqında  düĢündüm.  “Mən  səni  yuxumda 

görmüĢəm.  Yuxumda  gördüm  ki,  sən  də  mənim  kimi  qaranlıqda 

sərgərdan gəzirsən. Biz bir-birimizi tapdıq.” 

Corciya  Paynzda  hər  yan  sakitliyə  qərq  olmuĢdu,  gecə 

yarısından  keçsə  də,  mən  hələ  də  yazmaqla  məĢğul  idim  və  Harrinin 

bizə,  Con  Koffini  yaxalanmadan  həbsxanaya  çatdırsaq  da,  Persi  ilə 

məsələni həll etməli olduğumuzu xatırlatdığı yerə çatmıĢdım. “Onunla 

məsələni  yoluna  qoymadan  biz  gecəni  bitmiĢ  hesab  edə  bilmərik”  – 

Harri bizə təxminən belə demiĢdi.  

Həmin  bu  yerdə  atamın  qələmi  ilə  durmadan  yazı  yazdığım 

həmin uzun gün, nəhayət ki, bitmiĢdi. Mən qələmi yerə qoydum – bir 

www.vivo-book.com 

 

506 

neçə  saniyə  keyimiĢ  barmaqlarımı  ovuĢdurub  canlandırıncaya  qədər, 

həmin  vaxt  mən  belə  düĢünmüĢdüm  –  və  sonra  baĢımı  qollarımın 

üstünə  qoyub  gözlərimi  yumdum  ki,  onlara  bir  balaca  dinclik  verim. 

Mən  gözlərimi  açıb  baĢımı  qaldıranda,  solariumun  pəncərəsindən 

səhər  günəĢi  içəri  boylanırdı.  Mən  saatıma  baxdım  və  gördüm  ki, 

doqquza iĢləyib. Mən qoca əyyaĢ kimi baĢımı qollarımın üstünə qoyub 

təxminən  altı  saat  yatmıĢdım.  Mən  üz-gözümü  turĢudaraq  ayağa 

qalxdım  və  qurumuĢ  belimi  cana  gətirmək  üçün  gərnəĢdim  və 

düĢündüm  ki,  mətbəxə  enim  və  bir  iki  tikə  qızardılmıĢ  çörək  də 

götürüb  səhər  gəzintisinə  gedim,  sonra  masanın  üstünə  səpələnmiĢ 

vərəqlərə  baxdım.  Elə  həmin  andaca,  səhər  gəzintisini  təxirə  salmaq 

qərarına  gəldim.  Bəli,  mənim  görəcək  iĢlərim  vardı,  amma  onlar 

gözləyə  də  bilərdi  və  mən  bu  gün  səhər  Bred  Dolan  ilə  siçan-piĢik 

oynamaq həvəsində deyildim.  

Gəzintiyə  çıxmaq  əvəzinə  mən  yazımı  bitirə  bilərdim.  Bəzən 

bədəninizin  və  ağlınızın  bütün  etirazlarına  baxmadan  özünüzü 

baĢladığınız iĢi bitirməyə məcbur etmək daha yaxĢıdır. Bəzən bu bir iĢi 

bitirməyin yeganə üsulu olur. Həmin səhər mənim ən böyük arzumun, 

Con  Koffinin  xəyalətindən  canımı  qurtarmaq  olduğunu  yaxĢı 

xatırlayıram.  

–  YaxĢı, – mən dedim. Daha bir mil, amma, əvvəlcə... 

Ġkinci  mərtəbənin  dəhlizinin  sonundakı  tualetə  getdim.  Mən 

orada  dayanıb  bədənimdəki  artıq  suyu  boĢaldarkən,  gözüm  birdən 

www.vivo-book.com 

 

507 

tavandakı  tüstü  detektoruna  sataĢdı.  Bu,  Eleyni  və  bir  gün  əvvəl 

mənim  çölə  çıxıb  öz  balaca  iĢimi  yerinə  yetirməyim  üçün  onun  Bred 

Dolanın  diqqətini  məndən  necə  yayındırmağını  yadıma  saldı.  Mən 

iĢəməyimi üzümdə təbəssümlə bitirdim.  

Mən  yenidən  solarium  otağına  qayıtdım  və  indi  özümü  daha 

yaxĢı hiss edirdim (bədənimin beldən aĢağı hissələrində də bir rahatlıq 

əmələ  gəlmiĢdi).  Kimsə  –  bunun  Eleyn  olduğuna  Ģübhə  etmirdim  – 

mənim  vərəqlərimin  yanına  bir  çaynik  çay  qoymuĢdu.  Mən  yerimə 

oturmamıĢ,  acgözlüklə  iki  fincan  çay  içdikdən  sonra  öz  yerimdə 

oturdum, qələmimin qapağını açdım və yenidən yazmağa baĢladım.  

Mən  yenicə  öz  yazımın  içinə  qərq  olmaq  üzrəydim  ki,  kiminsə 

kölgəsi  üstümə  düĢdü.  BaĢımı  qaldırıb  baxanda,  qarnıma  sancılar 

doldu.  Bu,  Dolan  idi.  O,  pəncərənin  önündə  dayanıb  diĢlərini 

ağardırdı.  

–    Sən  bu  gün  səhər  gəzintisinə  çıxmamısan,  Polli,  –  o  dedi,  – 

ona görə də gəldim ki, görüm nə iĢlə məĢğulsan. Belə deyək ki, gəldim 

əmin olum ki, sən xəstə deyilsən. 

–  Siz çox lütfkarsınız, – mən dedim. Mənim səsim əsmirdi, – ən 

azından  hələlik  –  amma  ürəyim  cələyə  düĢmüĢ  quĢ  ürəyi  kimi 

çırpınırdı.  Mən  ondan  qorxurdum,  amma  deyə  bilməzdi  ki,  bu  hiss 

mənim  üçün  yeni  idi.  O  mənə  Persi  Uetmoru  xatırladırdı  və  mən 

ondan  heç  vaxt  qorxub  çəkinməmiĢdim...  amma  Persini  tanıdığım 

vaxtlar mən hələ cavan idim.  

www.vivo-book.com 

 

508 

Bredin  üzündəki  təbəssüm  bir  qədər  geniĢləndi,  amma  daha 

xoĢagəlimli olardı.  

–    Mənə  dedilər  ki,  sən  bütün  gecəni  burada  keçirmisən,  Polli. 

Burada  oturub  öz  balaca  raportunu  yazmısan.  Bu  isə  heç  də  yaxĢı  iĢ 

deyil. Sənin kimi qoca kaftarlara yaxĢı istirahət lazımdır.  

–    Persi,  –  deyə  mən  sözə  baĢladım,  amma  onun  üzündəki 

təbəssümün  qaĢqabağa  çevrildiyini  görəndə,  səhv  etdiyimi  anladım. 

Mən dərindən nəfəs  alıb  yenidən sözə baĢladım:  – Bred, sən nə  üçün 

mənə qarĢısan? 

Bir  anlıq  onun  üzündə  çaĢqınlıq,  bəlkə  də  bir  balaca  narahatlıq 

ifadəsi göründü. Sonra yenə gülümsədi.  

–  Köhnə həmxana, – o dedi, – ola da bilər ki, sadəcə, sənin sir-

sifətin mənim xoĢuma gəlmir. YaxĢı, de görüm orada nə yazırsan elə? 

Öz ölümqabağı vəsiyyətin olmasın? 

O,  boynunu  uzadaraq  irəli  çəkdi.  Mən  əlimi  yazdığım  vərəqin 

üstünə Ģappıldatdım.  Qalan vərəqləri isə o biri  əlimlə, tələsik  hərəkət 

etdiyimdən əzə-əzə, toplayaraq gizlətməyə çalıĢdım.  

–  Tez elə, – o, balaca uĢaqla danıĢırmıĢ kimi əmr etdi, – sənin 

bu  kələyin  baĢ  tutmayacaq,    qoca  kaftar.  Əgər  Bred  bir  Ģeyə  baxmaq 

istəyirsə, deməli, Bred ona baxacaq. Sən də bunu lənətə gəlmiĢ banka 

qoya bilərsən.  

www.vivo-book.com 

 

509 

O  özünün  cavan  və  qorxunc  dərəcədə  güclü  əli  ilə  mənim 

biləyimdən yapıĢıb sıxdı. Ağrı diĢ kimi mənim biləyimə iĢlədi və mən 

inildədim. 

–  Burax biləyimi, – mən bir təhər deyə bildim. 

–  Yalnız mən kağızlara baxandan sonra, – deyə o cavab verdi. 

O,  daha  gülümsəmirdi.  Onun  üzündə  həm  Ģən,  həm  də  baĢqalarına 

pislik  etməkdən həzz alan insanlara xas  bir ifadə  vardı.  – Ver baxım, 

Polli. Sənin nə yazdığını bilmək istəyirəm. – Mənim əlim yavaĢ-yavaĢ 

Con  Koffi  ilə  tuneldə  getdiyimiz  hissə  yazılmıĢ  vərəqin  üstündən 

kənara  çəkilməyə  baĢlamıĢdı.  –  Mən  bilmək  istəyirəm  ki,  görüm  bu 

yazının sənin getdiyin yer ilə bir əlaqəsi varmı...  

–  Onu rahat burax. 

Bu  səs,  qızmar  və  quru  bir  gündə  qamçı  səsi  kimi  cingildədi... 

Bred Dolanın səksənərək dik atılmasından belə güman etmək olardı ki, 

onun  arxasını  hədəfə  almıĢdılar.  O  mənim  biləyimi  buraxanda,  əlim 

zərblə  vərəqlərə  çırpıldı  və  hər  ikimiz  də  çevrilib  səs  gələn  tərəfə 

baxdıq.  

Orada  Eleyn  Konnelli  dayanmıĢdı,  onu  indiyədək  belə  təravətli 

və  belə  gümrah  görməmiĢdim.  Onun  əynində  düz  və  uzun  ayaqlarını 

sıx tutan cins Ģalvar vardı, saçlarına isə mavi lent bağlanmıĢdı. Eleyn 

artritin  –  oynaqların  xəstəliyinin  qıc  etdiyi  əllərində  məcməyi 

tutmuĢdu:  meyvə  Ģirəsi,  qayğanaq,  qızardılmıĢ  çörək  tikələri  və  çay. 

Onun gözləri qığılcım saçırdı.  

www.vivo-book.com 

 

510 

–    Siz  burada  nə  etdiyinizi  güman  edirsiniz?  –  deyə  Bred 

soruĢdu. O burada yemək yeyə bilməz. 

–  Yeyə bilər və  yeyəcək də. – Eleyn bayaqkı quru və amiranə 

bir  tonda  cavab  verdi.  Mən  onun  səsində  bu  tonu  heç  vaxt 

eĢitməmiĢdim,  amma  indi  bunu  eĢitdiyimə  sevinirdim.  Mən  onun 

gözlərində  qorxu  niĢanələri  axtardım,  amma  orada  yalnız  qəzəb 

gördüm.  –  Nə  qədər  ki,  öz  tarakan  səviyyəsindəki  pisliyinizdən  bir 

balaca  daha  böyük  parazit  –  deyəlim  ki,  Siçanus  Americanus  – 

səviyyəsinə keçməmisiniz, buradan çıxıb getsəniz yaxĢı olar.  

Bred üzündə qeyri-əminlik və eyni zamanda, qəzəbli bir ifadə ilə 

Eleynə  tərəf  bir  addım  atdı.  Mən  bunların  təhlükəli  qarıĢıq  olduğunu 

düĢünsəm də, Eleyn heç gözünü də qırpmadı.  

–    Mən  mərc  edirəm  ki,  tüstü  detektorunu  kimin  iĢə  saldığını 

bilirəm, – Dolan dedi. – DüĢünürəm ki, həmin adam, əllərinin əvəzinə 

caynaqları  olan  qoca  bir  qancıq  ola  bilər.  Ġndi  isə  buradan  rədd  olub 

get. Bizim Polli ilə söhbətimiz hələ baĢa çatmayıb. 

–  Onun adı mister Eckumdur, – Eleyn dedi və eĢitsəm ki, onu 

bir  də  Polli  deyə  çağırırsınız,  sizə  söz  verirəm  ki,  sizin  Corciya 

Paynzda iĢlədiyiniz günlərin sonu çatmıĢ olacaq, mister Dolan. 

–  Sən özünü kim hesab edirsən? – deyərək Dolan Eleynə tərəf 

hərəkət edirdi, bu zaman gülməyə çalıĢsa da, nəsə bu onda alınmırdı. 

–    Mən  hesab  edirəm  ki,  –  deyə  Eleyn  sakit  bir  tərzdə  dedi,  – 

mən  Corciya  Ģtatının  Nümayəndələr  Palatasının  indiki  spikerinin 

www.vivo-book.com 

 

511 

nənəsiyəm. Öz qohumlarını sevən bir adamın, mister Dolan. Xüsusilə 

də, özünün ahıl qohumlarını.  

Onun  üzündəki  təbəssüm,  yazı  taxtasından  nəm  süngər  ilə 

silinən yazı kimi silinərək yox oldu. Mən onun üzündən qətiyyətsizlik, 

tərəddüd, bəlkə də məni aldadırlar, birdən doğrudursa, deyə düĢünərək 

qorxduğunu,  məntiqlə  düĢünsək,  bunu  yoxlamaq  asandır,  o  da  bunu 

bilir, deməli, yalan danıĢmır, deyə düĢündüyünü oxudum.  

Birdən  mən  gülməyə  baĢladım,  səsim  xırıltılı  çıxsa  da,  normal 

idi.  KeçmiĢ  vaxtlarda  Persinin  necə  tez-tez  bizi  öz  əlaqələri  ilə 

hədələdiyini xatırlamıĢdım. Ġndi isə, çox uzun sürən ömrümdə ilk dəfə, 

belə bir təhdid yenə səslənmiĢdi... amma bu dəfə mənim xeyrimə.  

Berd  Dolan  qəzəblə  mənə  baxdı,  sonra  isə  nəzərlərini  Eleynə 

tərəf çevirdi.  

–    Mən  ciddi  deyirəm,  –  Eleyn  dedi.  –  Əvvəlcə  düĢündüm  ki, 

sənin  həyatını  çətinləĢdirməyim, çünki  daha qoca qadınam və  səninlə 

əlləĢməyə  həvəsim  yox  idi.  Amma  görəndə  ki,  kimsə  mənim 

dostlarımı hədələyir və onlarla qaba rəftar edir, mən belə Ģeylərə əsla 

dözə bilmərəm. Ġndi isə buradan get. Və bir söz belə demədən.  

Onun  dodaqları  balığın  dodaqları  kimi  tərpənirdi  –  ah  son  bir 

sözü necə də böyük istəklə deməyi arzulayırdı (yəqin ki, “acıq” sözü 

ilə  həm  qafiyə  olanı).  Amma  o  demədi.  Dolan  son  dəfə  mənə 

baxandan sonra Elynin yanından keçərək dəhlizə çıxdı.