dahshatli aldanish. -so d d a son bilan:
Iki garpi iki dort. Ikki karra ikki to ‘rt. -m odal so'zlar bilan12:
Lakin benim bu ip e zerre kadar taksiratim yoktur. - Lekin mening zarrachalik gunohim y o ‘q. Benim de kabahatlarim var. Mening ham ayblarim bor. Sodda fe’l kesim. Turk tilida sodda fe’l kesimlar quyidagicha
ifodalanadi:
12
Turk tilshunosligida m odal so 'z la r alohida s o 'z turkum i sifatida farqlan-
m agan. Lekin m odal so ‘z sifatida ajratilishi zarur b o ‘lgan so'zlar, o ‘zbek tili-
dagichalik k o ‘p b o ‘lm asa-da, m avjud. M asalan,
zarur, kerak, shart, darkor, lozim , m um kun kabi so 'zla r uchun turk tilida
gerek, lazim , m um kun so zlari
qo'llaniladi. B unga sabab esa turk tilida fe ’ldan anglashilgan ish-harakatning
b ajarish zarurligi, kerakligini bildiruvchi
-m a il, -m eli ko'rsatkichli keraklilik
m aylining, shuningdek,
gerekm ek /k erak b o‘lm oq fe'lin m g m avjudligidir.
Q iyoslang:
Rakibe htikm etmemek, b a sh kurm ak igin bilingsizce saldirm ak ye- rine ayaga p a s va depar ku lva rla n m iyi kullanm ak gerekir. - Raqibga imkon bermaslik, ustm a-usi hujum uyushtirish uchun ongsi: harakat qilish о rniga p a s va sta rt usullaridan о ‘rinli fo yd a la n ish kerak. §airler zeka ve iktid a rla n m gas- termelilerdir. - Shoirlar о ‘z qobiliyatlari va bilimtarini ко ‘rsutishlan kerak. Biroq
bundav kesimlar fe’l kesim hisoblanadi.
160
Xabar maylidagi fe’llarning sodda zamon shakllari bilan:
•
-di, -di,