Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə168/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

ranjiydilar, shunday
emasmi?
B a’zan ega birlikda, kesim ko‘plikda b o iishi mumkin: 
Копщ ап onlar

susan otekiletdi. — Gaplashayotgan ular, sukut
saqlayotgan boshqalar edi.
Shuningdek, ega ko‘plikda, kesim birlik­
da b o iish i mumkin: 
Istasyomm arkasinda 
iki stivari ile bir atli subay
duruyordu.
 
-
Stansiyaning orqasida ikki suvoriy bilan bir ot mingan
zo b it turardi.
So‘zlovchining gap subyektiga nisbatan hurmati, ehtiromini 
ifodalashda ega birlikda, kesim ko‘plikda boiadi: 
Izm ir’de iken bu
pargayi besteleyen 
bey daima bunu qahyorlardi. - Jzmirdaligimda bu
m usiqaparchasini bastalagan afandi doimo shuni chalar edilar.
17 
0 ‘zbek tilidan farqli ravishda turk tilidagi ega vazjfasini bajargan so 'z la r 
-dir, -dir, -dur, -dur, -tir, -tir, -tiir, -tu r 
affiksini olgan b o iis h i m um kin. Bu 
holat turk tilida keng tarqalganligi sababli alohida eganing turi o ia r o q ajrati- 
lishiga ham sabab b o ig a n . A m m o 
-dir 
affiksi egaga q o 'sh ilib kelganida, undan 
anglashilgan m a ’noni kuchaytirib, ta ’kidlab k o ‘rsatish uchungina xizm at qiladi. 
Dem ak, stilistik m aqsadlarda q o ila n u v c h i bu so'zsh ak lin i eganing alohida turi 
deb farqlashga asos y o ‘q. B unday egalar sodda ega hisoblanadi. M asalan: 
Daha
gegen sonbaharda igime bir ate$tir dii$tu(R..N.G.). — O'tgan kuzdayoq ichimda
shunday otash yona boshladiki.
171


Predmet, narsa-buyum bildiruvchi so'zlar ko'plikda qo'!ianilib, 
gapda ega vazifasida kelganida, kesim birlikda bo'ladi: 

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin