Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə169/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

Giinler, aylar
geqiyordu.
-
Kunlar, oylar о 'tayotgan edi.
-di, -di, -du, -dii, -ti, -ti, -tu, -tii 
shaklli o'tgan zamon fe’li 
bilan ifodalangan yoki 
idi 
to'liqsiz fe’li ishtirokidagi kesim18 
-m,
-n, 0, -k, -niz, -niz, -nuz, -niiz, -lar, -ler 
ko'rinishidagi shaxs-son 
affikslari vositasida moslashadi: 
H atta 
ben halamin kn^kiindeki
mehtap hakkinda sana §airane bir 
tasvir bile yapmi$tim. — Hatto men
xolamning qo ‘shkida chiqadigan oyni shoirona tasvirlangan ham
edim. Hasih, 
sen iki gunde ikisinin de kalbini kazandin. -X u lla s, ikki
kunda ikkisining ham qalbini egallading.
-(y)im, -(y)im, -(y)um, -(y)um; -sin, -sin, -sun, -siin; -dir, -dir,
-dur, -dur,-tir, -tir, -tur, -tur; -(y)iz, -(y)iz, -(y)uz, -(y)ttz; -siniz,
-siniz, -sunuz, -siiniiz; -dirlar, -dirler, -durlar, -diirler, -tirlar,
-tirler, -turlar, -tiirler 
shaxs-son affikslari noaniq o'tgan zamon, 
hozirgi zamon, kelasi zamon, hozirgi-kelasi zamon fe’llariga qo'shi- 
lib, harakat bajaruvchi shaxsni va uning miqdorini bildiradi: 
Oyle am-
ma 
hepimiz тщкШ vaziyette kaliyoruz Vedat Bey. - Shunday-ku-ya,
ammo hammamiz mushkul vaziyatda qolyapmiz, Vedatbey.
Ot kesim bilan ega 
-(y)im, -(y)im, -(y)um, -(y)iim; -sin, -sin,
-sun, -siin; -dir, -dir, -dur, -dttr,-tir, -tir, -tur, -tiir; -(y)iz, -(y)iz, -(y)
uz, -(y)uz; -siniz, -siniz, -sunuz, -siiniiz; -dirlar, -dirler, -durlar,
-diirler, -tirlar, -tirler, -turlar, -tiirler 
shaxs-son ko'rsatkichlari 
orqali moslashadi: 
Biz karde§imizi baba ocagina kabule haziriz. - Biz

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin