Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


itina ile arzulari tatmin edilmek lazim gelen bir mahluk



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə207/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   203   204   205   206   207   208   209   210   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

itina ile arzulari tatmin edilmek lazim gelen bir mahluk
oWm(H.E.A.).
-
О ‘sha ahmoqona ishni qilgandan buyon orzulari g ‘amxo ‘rlik bilan
amalga oshirilishi zarur bo ‘Igan mahluqqa aylandi.
Turk tilida gap tarkibida qo‘llangan tarkibli payt hollari tarkibida- 
gi ko'makchi so‘zlar semantik jihatdan o !zbek tilidagi muqobillaridan 
farqlanadi. Masalan, 
qarshi 
ko'makchisi o'zbek tilida zidlik modal 
m a’nosini ifodalaydi: 
Baxtga 
qarshi hozir ham bor.
Ushbu so'zning 
turkcha fonetik muqobili 
kar$i 
ko‘makchisi payt m a’noli so'zlar bilan 
qo‘llanganda, o ‘zbek tilidagi 
yaqin 
so‘ziga mutanosib keladi: 
Biiytik-
annem sabaha 
kar§i nyamp da beni yataginda gormeyince gildiracak
gibi оЪпщ. - Buvim saxarga
yaqin uyg'onganda yonida yo'qligim ni
ко ‘rib, shaytonlab qolayozibdi.
Turk tilidagi 
dogru 
so‘zi ham mazkur m a’noda ishlatiladi: 
Oria
ak§ama dogru bagin arkasindaki ince yolda tesadtif etti. - U bilan
oqshomgayaqin b o g ‘ orqasidagi to ry o ‘lakda uchrashdi.
iizeri/ ustiga 
ko’makchisi ishtirokida kelgan so'zlar ish-harakat- 
ning yuz berish vaqtini bildirishi mumkin: 
Ak§am iizeri eve gittim.
-
Oqshomga yaqin uyga ketdim.
ile/ bilan 
ko'makchisi ishtirokida kelgan so'zlar ham ish- 
harakatning yuz berish vaqtini bildirishi mumkin: 
Bahgede akasyalar
agar baharla. — B o g ‘da akatsiyalar ochilar erta bilan.
ile /bilan
ko'makchisi ko'pincha harakat nomlari bilan kelib, bir harakat ketidan 
ikkinchisining tez boshlanishini anglatadi.

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   203   204   205   206   207   208   209   210   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin