Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə83/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

mi, mi, mii, mu.
So‘roq qo'shim chasi, 
odatda, f e ila r tuslanayotganda f e i tuslov qo'shim chalaridan keyin, 
shaxs-son qo'shim chalaridan oldin keladi: 
gelir mi-y-im? gelecek mi­
sin? gelmeli mi-y-iz? gelse mi? geleyim mi? geldin mi?
kabi.
So'roq qo'shim chasi imloda alohida yozilgani uchun f e i
tusla-nish shakllarini ham ikkiga ajratib turadi 
(gorecek misiniz?
gitm eli miyiz?).
So'roq shakllari alohida yozilgani uchun so'roq 
qo'shim chasidan keyin singarm oniya qonuniga k o 'ra qo'shilgan 
imek
f e i i ham yaxlit shaklda alohida yoziladi: 
giizel miyim?, hasta misin?,
deli midir?, tizgiin mtiydii?, hakli miydik?, ucuz тиутщ?, yalm z miy-
т ц 1аг?, yok тиутщ?
kabi.
-imek
fe iin in g shart shakli alohida ko'rinishga ega. Uning o 'ta
kam qo'Hanuvchi so 'ro q ko'rinishida f e i qo'shim chasi bevosita otga 
qo'shiladi, 
mi
so 'ro q qo'shim chasi undan keyin keladi va alohida 
yoziladi: 
yorgim-sam mi?, i§siz-sen mi?, memmm-sak mi?
kabi.
Turk tilida fe ila rn in g kelasi zamon bilan bog'liq m ayl 
shakilarida 
i-тек
fe iin in g o 'rn ig a 
olmak
f e i i q o ilan ad i: 
iyi-yim,
iyi-ydin, iyi olacagim, iyi olasin, iyi olmahsmiz, iyi ol
kabi. Butun 
shakllar bu ikki holat va « b o im o q » m a’nosi orasidagi farqni k o'rsatib 
turadi: 
iyi-y-im x iyi olurum, iyi-y-di-m x iyi oldum, iyi-y-mif-im x iyi
olmu§um, iyi-y-se-m x iyi olsam
kabi.
Imek
fe iin in g shart mayli shakli qo'yidagicha: 
Bil-se-m
birakmazdim (Bilsam tashlamasdim), Biraz dinlen-se-niz (Bir oz

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin