Hayot faoliyati xavfsizligi. Tojiboyev M. Nigmatov M
deb ataladi. Sanoat inshootlarining yonish v a portlashga m oyillik dara- jasini aniqlashdan maqsad ularda sodir b o ‘lajak y o n g ‘in va portlashlar oqibatida yuzaga keluvchi buzilishlarni va odamlarga xavfli va dahshatli ta’sim ing oldini olishdan iborat. Sanoat inshootlarining yonish va port lashga m oyilligi, ulam ing qanday ashyolardan qurilganligi v a ularda mavjud ishlab chiqarish jarayonida ishlatiladigan yoki saqlanadigan xom - ashyclarning yonuvchanlik xususiyatlari bilan belgilanadi. Texnologik loyihalash m e’yori (O NTP 24 - 86. 1.2.3) va qurilish qoi dalari hamda m e’yorlari (KM K 2. 01.02 - 85) ga binoan sanoat korxo- nalari hamda omborlari yonish va portlash xavfi bo‘yicha 5 ta toifaga bo'linadi, jumladan, A, B, D, E va F. Bulam ing A va В toifalari yonish va portlashga m oyil. D va E toifalari esa faqat yonishga xavfli deb hisobla nadi. F toifasida esa na yonish va na portlash xavfi mavjud emas. Sanoat inshootlarining bunday guruhlanishi, ularda ishlatiladigan yoki saqlana digan yengil yonuvchi gazsim on va suyuq moddalarning bug‘lari havo bilan aralashganda, portlovchi gazli muhitni hosil qiluvchi agregat holati v a ulam ing alangalanish harorati (Ta) ga binoan amalga oshirilgan. A -toifaga yonish va portlash xavfi mavjud b o ‘lgan, chaqnab yonish harorati 28°C dan past b o ‘lgan, yonuvchi gaz va yengil alangalanuvchi suyuqlik bug'lari havodagi kislorod bilan yoki suv bilan birikishi natija- 197
sida, portlashga m oyil xavfli bosim i 5 kPa dan oshiq b o ‘lgan, gazsim on aralashmalar hosil b o ‘ladigan korxonalar kiradi. Bu guruhga kiruvchi
