See discussions, stats, and author profiles for this publication at

17.3-§. O‗zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashning 
qonuniy va me‘yoriy asoslari 
Korrupsiyani his etish indeksi 1995-yildan beri hisoblanadi. 
Tadqiqot bazasi yildan-yilga kengaymoqda. 1995-yilda CPI 
jahonning 41 mamlakati bo‗yicha, 2003-yilda esa 133 mamlakatni 
qamrab olgan. Mazkur indeks 2003-yilda 13 ta mustaqil 
tashkilotlar tomonidan o‗tkazilgan 17 ta ijtimoiy fikrlarni tadqiqot 
etish natijalariga ko‗ra hisoblangan. Yakuniy ro‗yxatga uchta 
tadqiqot bilan qamrab olingan mamlakatlargina kiritilgan. 
Transparency International xalqaro huquqni himoya qilish 
tashkiloti tomonidan har yili tuziladigan korrupsiyani his etish 
indeksida O‗zbekiston 2016-yilda 156, 2017-yilda 157, 2018-yilda 
esa 158 o‗rinni egallagan. 2018-yilda reytingning birinchi 
beshtalikka Daniya, Yangi Zelandiya, Finlandiya, Singapur va 
Shvetsiya kiradi. Ushbu reytingda Qozog‗iston - 124, 
Qirg‗iziston-132, Rossiya-138, Tojikiston-152 va Turkmaniston 
161-o‗rinni egalladi. Sobiq SSSR tarkibiga kirgan mamlakatlar 

---

515 
ichida 
Estoniya 
birinchi 
yigirmatalikka 
kirgan. 
Korrupsiya 
darajasining 
pasayib 
borayotganligiga 
Estoniyada 
―elektron 
hukumat‖ning faol joriy 
qilinayotganligi 
sabab 
bo‗lmoqda. 
AQSHda 
Transparency International ekspertlarining baholashicha, 2018-
yilda korrupsiya holati yomonlashdi. Mamlakatda korrupsiya 
bo‗yicha ball 71 ballgacha pasaydi va 2011-yildan beri birinchi 
marta top 20-talikdan chiqib ketdi. Bunga sabab qilib AQSHda 
hokimiyatning 
yuqori 
pog‗onalarida 
yetuk 
normalarning 
yomonlashuvi degan vaj ko‗rsatilgan. Korrupsiya bo‗yicha global 
reytingda Janubiy Sudan, Suriya va Somali oxirgi o‗rinlarni 
egallagan
1
. 
Global korrupsion chaqriqlar reytingini The Risk Advisory 
Group (Risk xavflari to‗g‗risida maslahat guruhi) xalqaro tashkilot 
ham tuzadi. Bu tashkilot ―Korrupsion chaqiriqlar-2019‖ hisobotini 
e‘lon qilgan. Hisobot Korrupsion chaqiriqlar darajasi‖ («Уровен 
коррупсионных вызовов»), -―Korrupsiya tahdidi‖ («Угроза 
коррупсии»), - ―Korrupsiya to‗g‗risidagi ma‘lumotlarga erisha 
olmaslik‖ («Недоступност информатсии о коррупсии») 
bo‗limlardan iborat. 
―Korrupsion chaqiriqlar darajasi‖ indeksi Risk Advisoryning 
yettida mintaqaviy bo‗limlarining ekspertlari tomonidan tuzilgan. 
Ular har bir mamlakatni 1) xorijiy investorlarning davlat 
kontraktlari, litsenziyalari yoki ruxsatnomalarini olish jaryonlarida 
uchragan korrupsion holatlari, 2) mahalliy biznes subyektlarining 
1
Transparency: 
в Узбекистане ситуация с коррупцией ухудшается из года в 
год//
https://kun.uz/ru/news/
 

---

516 
kundalik faoliyati davomida kichik masshtabdagi rasmiy 
korrupsiya holatlariga duchor bo‗lishlari nuqtayi nazardan 
baholashgan. 
―Korrupsion chaqiriqlar darajasi‖ indeksining uch bo‗limi 
bo‗yicha Yangi Zelandiya, Avstraliya, Singapur, Birlashgan 
Qirollik, Irlandiya, Fransiya, Germaniya kabi mamlakatlar 
korrupsiya darajasi eng past bo‗lgan mamlakatlar tarkibiga 
kiritildi (17.1-jadval)