Maxsus fanlarni

 3. Yakuniy kurs.
Ma'ruzaga yakun yasaladi, qisqacha xulosa 
chiqariladi. Talabalar diqqati uchun mazkur mavzudagi eng asosiy 
tushuncha, e'tibor qaratilishi lozim bo‗lgan jihatlar, hodisalar 
ta'kidlanadi. Qo‗yilgan maqsadga qay darajada erishildi, bu - tahlil 
qilib, baholanadi. Bugungi 
ma'ruzada-bajarilgan ish kelgusi 
faoliyatda qanday muhim ahamiyatga ega ekanligi ko‗rsatiladi. 
Maxsus fanlarni o‗qitishda seminar darsi va uning o‗quv 
jarayonida tutgan o‘rni : 
Ma'ruza bilan birgalikda amaliy mashg‗ulot ham o‗quv 
jarayonining muhim shakllariga kiradi. U ta‘lim, tarbiya berish hamda 
nazariyani amaliyot bilan bog‗lash funksiyasini bajaradi. Amaliy 
mashg‗ulot termini pedagogikaga oid adabiyotlarda tor va keng 

---

53 
ma'noda talqin etiladi. Amaliy mashg‗ulot keng ma'noda seminar 
(uning barcha turlari), mashq, laboratoriya ishini umumiy holda 
ifodalanishidir. Seminar amaliy mashg‗ulotning shakllaridan biri 
bo‗lib:
•
ma'ruzada 
bayon 
qilingan 
nazariy 
qonun-qoidalarni 
mustahkamlash; 
•
fan bo‗yicha bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish;
•
talabalarni ilmiy tadqiqot, bilish qobiliyatlarini o‗stirish 
vazifalarini bajaradi.
Seminar 
darsi 
talabalarni 
bilim 
olishlari, 
uni 
puxta 
o‗zlashtirishlari va olgan bilimlarini kelgusida real hayotda 
qo‗llashlarida alohida o‗rin tutadi. Shuning uchun ham seminar 
darsini qiziqarli, talabalarni faol qatnashishlarini ta'minlaydigan 
metodlarni qo‗llab o‗tish, muhim ahamiyatga ega. Ma'ruzada odatda 
bayon qilish yetakchi rol o‗ynaydi. Talabalar ma'ruza tinglashda 
passiv rol o‗ynaydilar. Seminar darsida esa talabalar faol bolishadi. 
Darsda turli metodlarni qo‗llab, ularning faolligini ta'minlash 
imkoniyati keng. Ma'ruza darsi monolog tarzida bayon qilinsa, 
seminar darsi dialog asosida olib boriladi. Odatda, seminar darsida 
talabalarning bilimi, o‗z ustida ishlash darajasi aniqlanadi, nazorat 
qilinadi. Seminar (lot. seminariym - manba, ko‗chma ma'noda - 
maktab) - o‗quv amaliy mashg‗ulot shakllaridan biri. Asosan oliy 
o‗quv yurtlarida, anjumanlarda qo‗llaniladi. 
Seminar darsi quyidagi funksiyalarni bajaradi:
1) talabalarga professional ta‘lim berish va tarbiyalash;
2) mustaqil ishlash malakasini o‗stirish;
3) mantiqiy fikrlashga o‗rgatish;
4) nutqini o‗stirish, ilmiy munozaralar olib borishga o‗rgatish;
5) mustaqil fikr yuritish va o‗z fikrini o‗rtoqlashishga o‗rgatish;
6) o‗rtoqlari fikrini tanqidiy baholashga o‗rgatish;
7) talabalar bilimini nazorat qilish va baholash;
8) nazariy olgan bilimlarini amaliyot bilan bog‗lash.