O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov

11.2-rasm. Minorasi burilmaydigan minorali kranlar.
a) kran va po’lat arqon zaxirasi sxemasi; b) muvozanatlovchi yukni 
siljitish mexanizmi; v) aravachani siljitish mexanizmi; g) to’rt karrali 
poliplastdan yuk ko’tarish; d) xuddi shuning o’zi ikki karrali 
poliplastda; ye) yuk ko’tarish grafigi.
1-kran minorasi, 2-portal, 3-aravacha, 4-balast, 5-tutgich, 6-burilish 
qurilmasi, 7-konsol, 8-muvozanatlovchi yuk, 9-yuk chig’iri, 10-tortgich, 
11-siljitguvchi chig’ir, 12-burilish kallagi, 13-yuk karetasini tortuvchi 
chig’iri, 14-strela, 15-yuk karetasi. 
Gorizontal strelali minorasi burilmaydigan kranlar.
(11.2-rasm) 
Kran minorasi 1 tayanch qismi ramasi yoki portal 2 orqali kranni rels 
bo’ylab harakat qiluvchi aravacha 3 ustiga o’rnatiladi. Tayanch qismiga 
kranni ishchi va salt rejimlarda ustuvorligini ta’minlash uchun 
muvozanatlovchi yuk 4 o’rnatiladi. Burilish kallagi 12 tayanch-burilish 
qurilmasi 6 orqali minoraning yuqori sektsiyasiga tayanadi. Strela 14 va 
muvozanatlovchi konsol 7 burilish kallagiga sharnirli biriktirilgan va 
tortqi 10 orqali ushlab turiladi. Muvozanatlovchi konsolda yuk chig’iri 
9, muvozanatlovchi yukni siljituvchi chig’ir 11 va kranni yuqori qismini 
muvozanatlovchi yuk 8 joylashgan. Strelani pastki chizig’i bo’ylab yuk 

---

149 
karetkasi 15 strela ichida joylashgan tortuvchi kuch chig’iri 13 orqali 
harakat qiladi. Minorani ko’tarish montaj tutgichi 5 yordamida amalga 
oshiriladi.
Yukni ko’tarish uchun ikki karrali (11.2-rasm, d) yoki to’rt karrali 
(11.2, g-rasm) yuk polispastlari ishlatiladi. 11.2 b,v-rasmlarda siljish 
mexanizmi va yuk karetkasida po’lat arqonni o’rash sxemasi 
ko’rsatilgan.
Burilmaydigan minorali kran KB-674A ning undan ortiq turi 
bo’lib, ular minora balandligi, strela uzunligi va yuk xarakteristikalari 
bilan farq qilib yuklarni ko’tarish va tushirish ishlarida keng qo’llaniladi.