11.4. Ruxsat etilgan kuchlanishlar
Metall konstruktsiyalarni loyixalashda metall konstruktsiya
elementlariga ta’sir etuvchi hisobiy yuklanishlar kombinatsiyasiga
bog’liq holda, materiallarning cho’zilishdagi, siqilishdagi, egilishdagi
ruxsat etilgan kuchlanishlari hisobga olinadi. Umumiy ishlarga
mo’ljallangan ko’prik kranlarning metall konstruktsiyasini 11.2 va 11.3
jadvalda keltirilgan ruxsat etilgan kuchlanishlar bo’yicha hisoblab
tayyorlanadi.
Prokat po’latlarning normativ va hisobiy qarshiliklari
11.2 – jadval.
Po’lat markasi
Oquvchanlik
chegarasi,
MPa
Yuklanish ta’siridagi ruxsat etilgan
kuchlanish, MPa
O’q bo’ylab
ta’sir etuvchi
yuklanish
Eguvchi
moment
Kesuvchi
kuch
VSt, 3 (GOST 380-71)
10G2SD (GOST 5058-57)
15 XNSD
240
340
350
190
240
260
200
265
275
120
145
160
VSt 3 kp, sp po’latlar uchun ruxsat etilgan kuchlanishlar
11.3 – jadval.
Ish rejimi
Yuklanishlar kombinatsiyasi
1
2
Ruxsat etilgan kuchlanishlar, MPa
Normal
Urinma
Normal
Urinma
Engil va o’rta
Og’ir va juda og’ir
160
140
100
85
180
170
110
100
Siqilishdagi ruxsat etilgan kuchlanish 320 MPa ga teng qilib
olinadi. 11.2-jadvaldan ko’rsatilgan ruxsat etilgan kuchlanish St.3
markali po’lat uchun varaqa qalinligi 40-60 mm bo’lganda – 15 %ga, 60
mm dan ortiq bo’lganda 20 % ga, 32...40 mm qalinlikdagi kam
legirlangan po’lat varaqa uchun 8 % ga kamaytiriladi. Metall
konstruktsiyalar elementlarining flyus qatlami ostida avtomatik va yarim
avtomatik
usulida,
shuningdek,
342A
elektrod
bilan
qo’lda
payvandlangan choklari uchun ruxsat etilgan kuchlanishlar 11.4, 11.5 –
jadvallarda keltirilgan.
154
Payvand chok uchun hisobiy qarshiliklar
11.4-jadval.
Payvand
chok
Kuchlanish turi
Elektrod bilan qo’lda va avtomatik
payvandlangan choklar uchun ruxsat
etilgan kuchlanishlar
E42 va
Z42A
E50A
Payvandlangan po’lat markasi
St3 va VSt3
10G2SD
15XNSD
Uchma-
uch
Burchakli
Siqilish
Odatdagi sinash usulini
qo’llashdagi cho’zilish
Yuqori aniqlikdagi sinash
usulini qo’llashdagi
cho’zilish
Siqilish, cho’zilish, qirqilish
190
160
190
115
240
200
240
140
260
220
260
155
Ish rejimiga bog’liq holda payvand choklar uchun ruxsat etilgan
kuchlanishlar
11.5-jadval
Payvand chok turi
Ta’sir etish turi
Ish rejimi
Engil va o’rta
Og’ir
Ruxsat etilgan kuchlanish, MPa
Uchma-uch
Uchma-uch va
valikli
CHo’zilish
Siqilish
Qirqilish
160
180
115
150
170
110
Elementlar parchinlab yoki boltlar yordamida biriktirilgan metall
konstruktsiyalarning parchin mixlari va boltlari uchun hisobiy
qarshiliklar 11.6-jadvalda keltirilgan.
Parchin mixlar va boltlar uchun ruxsat etilgan kuchlanishlar. MPa.
11.6-jadval
Po’lat parchin mix markasi
St2 va St3
St3
09G2
Konstruktsiya po’lat materialining
markasi
St3
10G2SD
15XNSD
Kuchlanish turi
Qirqi
lish
Siqili
sh
Qirqi
lish
Siqili
sh
Qirqi
lish
Siqili
sh
Zavod sharoitida tayyorlash
Montaj qilish sharoitida tayyorlash
uchun
150
130
380
320
190
170
480
410
210
160
520
440
|