Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti biologiya kafedrasi

Nazorat uchun savollar: 
1. Preparatlarni tayyorlash qayday turlari mavjud? 
2. Ezilgan tomchi preparatlar qanday tayyorlanadi?. 
3. Osma tomchi tomchi preparatlar qanday tayyorlanadi? 
4. Prepartlar tayyorlash usularining farqi nimadan iborat? 
5. Mazkur ishdan maqsad nima? 
VAZIFA: 
1.
Olingan xulosa va natijalarni daftaringizga yozing. 
XULOSA:____________________________________________________________________
_________________________________________________________________
 
 
Natijalar qayd etish uchun: 
 
4– Laboratoriya ishi: Fiksirlangan, bo’yalgan preparatlar tayyorlash. 
Tayoqchasimon mikroorganizmlar va ularning morfologiyasi bilan tanishish.(2s) 
Mashg’ulotning maqsadi
: Fiksirlangan, bo‘yalgan
 
preparatlar tayyorlashni o‘rganish.
Bakteriyalar to‘g‘risida umumiy ma’lumot berish.

Tayoqchasimon spirilla va 

spiroxetalardan bo‘yalgan preparat tayyorlashni o‘rgatish.
 
Kerakli jihozlar va reaktivlar:
Mikroskop, buyum oynasi, bakterial ilmoq, spirt lampa, 
to‘xtab qolgan suv yoki tish kiri, filtr qog‘oz, turli xil bo‘yoqlar va etil spirti. 
NATIJA:_________________________________
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________ 

---

11 
Umumiy ma’lumot: 
Prokariot organizmlarning shakli tayoqchasimon, sharsimon, 
qiyshiq, burama va hokazo ko‘rinishlarga ega. Odatda bir hujayrali tayoqchasimon 
bakteriyalar (bacter — yunoncha “tayoqcha”) deb ataladi. Silindrsimon to‘g‘ri tayoqchalar 
keng tarqalgan. Ular spora hosil qilmaydigan tayoqchasimonlar bo‘Iib, chin bakteriyalar 
(eubakteriya), masalan tuproqda ko‘p uchraydigan Pseudomonas avlodi vakillaridir. Spora 
hosil qiluvchilarning xarakterli vakillaridan “Bacillus” avlodi batsillalaridir. Organik 
moddalarga va boshqa substratlarga boy suv havzalarida kasal qo‘zg‘atuvchi spiralsimon 
buralgan tayoqchalar — vibrionlar, spirillalar va spiroxetalar uchraydi. Bakteriyalar, 
batsillalar, vibrionlar va spirillalar “qattiq” hujayra devoriga (po‘sti) ega va shuning uchun 
ularning hujayra shakli o‘zgarmaydi, u mustahkam, rigiddir. Spiroxetalar esa ulardan farq 
qilib, o‘ziga xos shakl va o‘lcham, tuzilishga va yashash muhitiga ega. Bu organizmlar 
ham bir hujayrali, ammo shakllari o‘zgaruvchan, rigid emas. Spiroxetalarning buralganlik 
darajalari harakat vaqtida o‘zgarib turadi.