Babayeva d. R

egallay 
boshlaydi;
- kattalar va tengdoshlari bilan muloqotga muhtojlik;
- tengdoshlar bilan nutqiy muloqot emotsional-amaliy muloqot 
lhakliga ega;
- eng oddiy shaklda tashabbuskorlik, mustaqillikkni namoyish 
qila 
boshlaydi;
- o‘z imkoniyatlariga ishona boshlaydi.
Uch yoshli bolalardagi markaziy yangilik - «MEN» tizimining 
paydo 
bo‘lganligidir, u o‘z navbatida bolada o‘zi harakat qilishga 
ehtiyojni, 
irodali xulq-atvor elementlarinii vujudga keltiradi. «MEN» 
tizimining shakllanganligi o‘ziga-o‘zi baho berish va u bilan bog‘liq 
kattalar talablariga mos bo‘lishga intilish paydo bo‘ladi.
1 yoshdan 3 yoshgacha bo‘lgan bolalar nutqiniTivojlantirishga doir 
mashg‘ulotlami didaktik o‘yinlar, ermak o'yinlar, tahna ko‘rinishlari 
shaklida 
o‘tkazish tavsiya qilinadi. Ular nafaqat ko‘ngilochar tusga, 
balki 
albatta ta’lim tusiga ega bo‘lishi lozim.
Xulosa:
Bola uchun maktabgacha ta’lim muassasasiga qatnay boshlagan 
dastlabki 
kunlar va oylar juda murakkabdir - chunki bolaning onasi 
O'miga boshqa notanish kattalaming paydo bo‘lishi, u o‘rganib qol- 
gan 
odatiy turmush-tarzini izdan chiqaradi. Bu ko‘pchilik bolalarda 
salbiy 
emotsiyalar, qo‘rquvni vujudga keltirib, ushbu holat butun or- 
ganizmni qamrab olishi va uning rivojlanishini anchagacha susaytirib 
qo‘yishi 
mumkin. Bunday paytda uyquning, ishtahaning buzilishi, 
tozalik 
ko'nikmalarini vaqtincha esdan chiqarish, emotsional kechin- 
malar 
(yig‘loqilik, qo‘rquv, hujumkorlik, o‘jarlik va boshq.), sustlik, 
o'zi 
mustaqil ravishda ovqatlanishdan bosh tortish holatlari kuzatila- 
di. 
Agarda pedagog xushmuomalali va sabr-toqatli bo‘lsa, bu holatlar
3-6 haftada o‘tib ketadi, ayrim bolalarda esa, bundan uzoqroqqa ham 
cho‘zilishi mumkin.