A.A.Leontev12 L.S.Vigotskiy va A.N.Leontevning
qoidalariga
tayangan holda, asosiy faoliyat turi sifatida qaraydigan nutqiy faoli
yat shakllanishi konsepsiyasini ishlab chiqdi. Uning qayd etishicha,
bola nutqini rivojlantirish - bu eng aw alo, muloqot usullarini rivoj
lantirish bo‘lib, ularni o‘zlashtirish til qobiliyatini
shakllantirishni
talab qiladi.
Til qobiliyatlarini shakllantirish,
bir tomondan, nerv-psixologik
mexanizmlarining
yetilganligi bilan, o‘zga tomondan esa,
ijtimoiy
ehtiyoj lar bilan bog‘liq.
M.I.Lisina konsepsiyasi ruhida amalga oshirilgan tadqiqotlar shuni
ko‘rsatdiki, muloqot - bolada so‘zning paydo bo‘l\sh fakti, vujudga
kelish muddatlari va bola nutqi rivojlanishining sur’atlarini belgilab
beruvchi muhim omildir. Ontogenezda nutq dastlab muloqot vositasi
sifatida, keyinchalik esa - fikrlash, o‘z xulqini boshqarish vositasi si
fatida rivojlanadi.
Nutq ontogenezi haqidagi zamonaviy tasavvurda bola nutqini ri
vojlantirish, bir tomondan, tashqi ta’sirlar bilan
belgilanishi, o‘zga to
mondan esa - to‘satdan yuz berishlik, «o‘zini-o‘zi harakatga keltirish»
bilan
tavsiflanishi tushuniladi. Bolalaming passiv nutqni o‘zlashtirib
olishlari
va ularning dastlabki so‘zni aytishlari hal qiluvchi darajada
quyidagi
uch jihatga, ya’ni emotsional
aloqalar, birgalikdagi harakat
Dostları ilə paylaş: 
