Ozbekiston respublikasi oliy va orta maxsus ta`lim vazirligi

DMK nomi 
Yuqori 
unumdorli AIJ
 
O‘rta 
unumdorli AIJ
 
Kam unumdorli 
AIJ
 
Monitorli dialogli tizim
+ 
± 
± 
Dialogli rejimni ta‟minlash
– 
+ 
+ 
Ma‟lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT)
+ 
± 
– 
Dasturlash tillarining translyatorlari va interpretatorlari
+ 
+ 
+ 
Mashina geometriyasi va grafikasining vositalari:
geometrik protsessor
+ 
± 
– 
grafik protsessor
+ 
+ 
+ 
Matnlarni hujjatlarni shakllantirish
± 
+ 
+ 
Chizma-grafikaviy hujjatlarni shakllantirish
+ 
+ 
± 
Umumtexnikaviy hisoblar
+ 
± 
± 
AIJ – AIJ, MHK – AIJ aloqalarini ta‟minlash
+ 
+ 
+ 
Komponovka va topologiyani loyihalash
+ 
+ 
+ 
Optimallashtirish
+ 
± 
– 
* Izoh: «+» texnikaviy vositaning bo„lishi zarurligini bildiradi, «–» komponentlarning kompleks tarkibida 
bo„lishining majbur emasligini bildiradi, «±» ushbu turdagi qurilma bilan komplektatsiyalanish zarurati AIJ yaratish 
bo„lgan texnikaviy topshiriqda belgilanishi kerak. 
M u a m m o l i y o „ n a l g a n DMKlar o„z ichiga boshlang„ich ma‟lumotlarni, butun 
loyihalash ob‟yektiga yoki uning yig„ma birliklariga bo„lgan talablar va cheklanishlarni 
avtomatlashtirilgan ravishda tartibga solish uchun mo„ljallangan dasturaviy vositalarni; loyihalash 
ob‟yektining fizikaviy ishlash printsipini tanlashni; texnikaviy yechimlarni va loyihalash ob‟ekti 
strukturasini tanlashni; konstruktsiyalarning sifat ko„rsatkichlari (texnologikligi)ni baholashni, 
detallarga ishlov berish marshrutini loyihalashni olishi mumkin. 
O b ‟ e k t l i - y o „ n a l g a n DMKlar loyihalash ob‟ektlari xususiyatlarini predmet sohasi 
majmui sifatida aks ettiradi. Bunday DMKlarga, masalan, yig„ma birliklarni; standart yoki qabul 
qilingan yechimlar asosida detallarni; shakl elementlaridan sintez asosida detallarni; detallarga ishlov 
berish turlari bo„yicha texnologik jarayonlarni va h.k.larni loyihalashni avtomatlashtirishni qo„llab-
quvvatlaydigan DMKlar kiradi. 

---

9 
Savollar 
1.
ALTni yaratish printsiplarini bayon qiling. 
2.
ALTni yaratishdagi asosiy holatlarni bayon qiling. 
3.
ALT strukturasini tasvirlab bering. 
4.
ALT kompleks vositalari va komponentlarining hamma turlarini aytib bering. 

---

10