O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 o„qituvchi-kompyuter – 
talaba 
tizimini tushunish mumkin.
Axborot 
texnologiyalarining 
vositalari 
qatoriga: 
kompyuter, 
skaner, 
vebkamera, videokamera, LCD proyektor, faks modem, telefon, elektron pochta, 
multimedia vositalari, Internet va Internet tarmoqlari, axborot tizimlari, ma‘lumotlar 
omborini boshqarish tizimlari, sun‘iy yo‗ldosh aloqa tizimi, sun‘iy aql tizimi, va 
usullarga 
innovatsion 
texnologiyalar, 
turli 
o‗qitish metodlari (an‘anaviy, 
noan‘anaviy), Internet va Internet tarmoqlaridan (lokal va global) foydalanish 
usullari, telekommunikatsiya, masofali o‗qitish, teleanjuman, videoanjuman, chat, 
forumlar o‗tkazishni kiritish mumkin
Axborot vujudga kelish va rivojlanishi omillari
 
ikki: ichki va tashqi turda 
bo‗ladi.
Ichki omillar
 
– axborotni paydo bo‗lishi, turlari, xossalari, amallar bajarish 
(uzatish, saqlash) qabul qilish, yig‗ish, o‗zgartirish, qayta ishlash bo‗lsa, tashqi 
omillar – texnik vositalar orqali axborotlar bilan turli vazifalarni amalga oshirishdan 
iborat. 
2012-2013-yillarda 166 ta dunyo mamlakati tadqiq qilingan bo‗lib, uning 
natijalari ―2014-yil axborotlashgan jamiyat o‗lchovlari‖ (Measuring the Information 
Society 2014) nomli ma‘ruzada e‘lon qilingan. 2014-yilgi reytingda yuqori o‗rinlarni 
Daniya (1), Janubiy Koreya (2), Shvetsiya (3), Islandiya (4) va Buyuk Britaniya (5). 
Birinchi 10 ta mamlakatdan 8 tasi Yevropadan. Qolgan ikki mamlakat Osiyo-
Tinch okeani hududiga tegishlidir: Janubiy Koreya (2) va Gonkong (9). 
41
Шофар Н.Д. Сущность и основние формы информационных технологий. // Экономика и организация 
информационных технологий. – Свердловск, 1988. С. 129-132. 
42
Анри Ф. Заочное обучение и коммуникация с помощью ЭВМ / Переспективи. Вопросы образования. 1989. № 
1. С. 92-97. 
43
Попел Г., Голстайн Б. Информационная технология: миллионные прибили. – М., 1990. 

---

81 
Reytingdagi birinchi 30 ta o‗rinni daromadi yuqori darajali mamlakatlar 
egallashgan, bu daromad bilan AKT sohasidagi o‗sish chambarchas o‗zaro aloqada 
ekanligini ko‗rsatadi. Rivojlangan mamlakatlar bilan rivojlanayotgan mamlakatlar 
o‗rtasida farq juda katta bo‗lib, u o‗rtacha ikki barobarni tashkil qiladi. Rossiya 42 
o‗rinni, Qozog‗iston –53, O‗zbekiston-115 o‗rinni (2013-y. – 116 o‗rinni) tashkil 
qilgan.
Daniya. Daniyaning ta‘lim vazirligi ta‘lim tizimiga AKTni tatbiq qilish va 
rivojlantirishning quyidagi strategik siyosatini maqsad qilib oldi: 
- Ta‘lim tizimidagi kadrlar tayyorlash darajasi axborotlashgan jamiyat 
talablariga mos bo‗lishi kerak; 
- AKT asosida yangi pedagogik yondashuvlarni ishlab chiqish va qo‗llash 
lozim.
AKT sohasidagi Daniya ta‘lim vazirligi siyosatining asosiy qismini tashkil 
qiluvchilar quyidagilar hisoblanadi:
- tadqiq qilish,
- rivojlantirish,
- ishlab chiqish,
- tajribaviy tekshirish va pedagogik innovatsiyalarni tarqatish,
- ulardan eng yaxshilarini o‗quvchilar, talabalar, o‗qituvchilar va butun ta‘lim 
sektoriga tarqatish va o‗zaro almashinish uchun tuzulmani yaratish. 
Yuqorida keltirilgan strategik maqsadlar Daniya ta‘lim vazirligining beshta 
asosiy yo‗nalish faoliyatida amalga oshirilmoqda: 
1. AKT sohasidagi tayanch bilimlarni shakllantirish. 
2. AKTni tatbiq qilishga rahbarlarda ijobiy munosabatni shakllantirish. 
3. O‗quv jarayonini tashkil qilishning yangi tamoyillarini ishlab chiqish. 
4. Elektron infratuzilmani yaratish. 
5. Elektron shakldagi o‗quv materiallarini ishlab chiqish.
Janubiy Koreya, AKTdan foydalanish va elektron ta‘limni rivojlantirish 
bo‗yicha yetakchi bo‗lib olgan, elektron ta‘lim sohasida tizimli va bosqichma bosqich 
davlat siyosatini olib bormoqda. 
Janubiy Koreya allaqachon yangi ta‘lim tizimni qo‗llashga kirishdi: elektron, u 
bir qancha bosqichda. 2014-yilda elektron ta‘limga boshlang‗ich maktab o‗tkazildi, 
keyingi ikki yilda u o‗rta va katta maktabda amalga oshirish mo‗ljallangan. 2013-
yildan ba`zi mashg‗ulotlar onlayn tartibida o‗tkazilmoqda. Ob-havo yomon bo‗lganda 
yoki kasalligi tufayli maktabga kelish imkoniyati bo‗lmagan o‗quvchilar boshqalar 
bilan bir qatorda o‗qishni davom ettirishlari mumkin.
Koreyada elektron ta‘limni qo‗llab-quvvatlash va rivojlantirish bilan quyidagi 
idoralar shug‗ullanadi: 
1. Mehnat vazirligi – kasbiy qayta tayyorlash va malaka oshirishda