Psixologiyasi. Pedagogik psixologiya
Sahakian, W.S. (1976) Kearsley, G. Drive Reduction. Theory. Retrived
Yüklə 12,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1 Sahakian, W.S. (1976) Kearsley, G. Drive Reduction. Theory. Retrived
November 9, /2002 from http: tip. Psychology.org/hull.html 131 kat sinovlarni amalga oshirgan va tasodifan muvaffaqiyatga olib boradigan kerakli harakatlarni qilgan. Ushbu qutidan chiqish- ning keyingi harakatlarida xatolar soni kamayib unga sarflangan vaqt ham qisqargan. 0 ‘rgatish turi sinaluvchi odatda, xulq-at vorning turli variantlarini operantlarini harakat qilish anglama- gan holda sinashi va ulardan ko‘proq to‘g‘ri mos kelganini tanlab olishidir, bu operant asoslash nomini olgan. Intellektual vazi- falarni hal etishda sinov va xatolar metodi inson va hayvonlar xulq-atvorini tavsiflovchi umumiy qonuniyat sifatida ko‘rib chi- qila boshlangan. Torndayk o‘rgatishning to'rtta asosiy qonunini ta’riflagan: 1. Takrorlash qonuni mashq qilish stimul va reaksiya o‘rtasidagi aloqa qanchalik tez-tez takrorlansa, shunchalik u tezroq mustah- kamlanadi va mahkamlanadi. 2. Ta’sir effekt qonuni (qo‘llab-quvvatlash). Reaksiyalarni o‘rganishda qo‘llab-quvvatlash bilan birga kuzatilganlardan ijobiy yoki salbiy biri mustahkamlanadi. 3. Tayyorlik hozirlik qonuni. Subyekt holati ochlik suvsizlik hissini his qilayotgan yangi reaksiyalarni ishlab chiqish uchun ahamiyatsiz emas. 4. Assotsiativ o‘zgarish qonuni. Vaqt bilan chegaradoshlik bog‘liqlik ahamiyatli muhim bilan assotsiatsiya qilishda bog‘liq bo‘lgan neytral stimul ham kerakli xulq-atvorni yuzaga kelti- ra boshlaydi. Shuningdek, E.Torndayk tomonidan bolani o‘rga- tish muvaffaqiyatining qo‘shimcha sharoiti stimul va reaksiyani farqlashdagi yengillik hamda ular o‘rtasidagi aloqani anglash ajra tib ko'rsatilgan. Operant o'rgatish organizmining yuqori faolligi- da sodir bo‘ladi, uning natijalari oqibatlari bilan nazorat qilinadi, aniqlanadi. Umumiy fikr shundaki, agar harakatlar ijobiy natija- ga, muvaffaqiyatga olib kelsa, unda ular mustahkamlanib takror- lanadi. E.Torndayk tajribalaridagi labirint atrof-muhitning sod- dalashtirilgan modeli bo‘lib xizmat qilgan. Labirint metodikasi haqiqatdan ham ma’lum bir doirada organizm va muhitning mu- nosabatini modellashtiradi, ifodalaydi lekin juda tor, bir tomon- 132 lama chegaralangan boladi. Bu model doirasida aniqlangan qo- nuniyatlarni inson ijtimoiy xulq-atvoriga olkazish juda qiyin. Yüklə 12,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|