XII BOB. GO‘DAKLIK DAVRI
Reja:
1. Prenatal va chaqaloqlik davridagi psixofiziologik xususiyat-
lar.
2. Inqirozli davr sifatida go‘daklik davri.
3. Hayotining birinchi yilida psixik rivojlanish.
4. Go‘daklik davrining psixologik yangiligi. Bir yoshdagi in
qiroz.
Mavzu o‘quv maqsadi:
Ta’timiy:
Bolajak psixologlarda tug‘ilish
davri inqirozi, pre
natal, chaqaloqlik, go‘dak!ik davri psixofiziologiyasi,
jismoniy
shuningdek, aqliy rivojlanishiga xos xususiyatlar haqida ilmiy bi-
limlarni hosil qilish.
Tarbiyaviy:
Bolajak psixologlar ongiga insonning shaxs sifa
tida shakllanishida prenatal, chaqaloqlik va go‘daklik davri psi
xofiziologik rivojlanishining ahamiyatini singdirish.
Rivojlantiruvchi:
mavzuning ta’limiy va tarbiyaviy o‘quv
maqsadlari asosida talabalar
dunyoqarashini kengaytirish, pre
natal, chaqaloqlik va go‘daklik davridagi bolalarning psixologik
rivojlanishini aniqlash, ko‘nikma-malakalarini shakllantirish.
Tayanch tushunchalar:
zigota, embrion, chaqaloq, go‘dak,
tug‘ilish davr inqirozi.
12.1. Prenatal va chaqaloqlik davridagi psixofiziologik
xususiyatlar
Bolaning ona qornida paydo bolgandan tugllgunga qadar
boladigan o‘zgarishlar homilaning prenatal
ichki rivojlanishini
tashkil etadi. Har bir davr ona qornida bolajak farzandning rivoj
lanish bosqichiga tegishli atama bilan nomlanadi. Ona qornida
rivojlanish o‘rtacha 38 hafta davom etadi va 3 bosqichga, ya’ni
zigota bosqichi, embrion bosqichi va homila bosqichiga bolinadi.
Zigota bosqichi (1 —2 haftalik)
Birinchi haftaning oxiriga kelib, zigota onaning qon tomirlari
bilan birlashadi, bu hodisa implantatsiya deb ataladi. Implan-
206
tatsiya jarayonining tugallanishi uchun ikki hafta kerak b o la
di, shundan so‘ng garmonal o‘zgarishlar boshlanadi,
bu hayz
ko‘rishning vaqtinchalik to‘xtashiga olib keladi, ayol kishiga bu
belgi uning homiladorligidan darak beradi.
Zigotaning aylana
olchamlari 1 mm dan kamroq boladi, uning hujayralari bo‘li-
nishni boshlaydi.
Homila tanasi murtak diski hujayralaridan rivojlanadi, bu
bosqichda murtak diski zigota markazida
joylashgan hujayralar
to‘plami ko'rinishida boladi. Boshqa hujayralar rivojlanayotgan
organizmni himoya qiluvchi va oziqlantiruvchi asosli to‘qima-
larni hosil qilishi zarur. Implantatsiya va hujayralarning ajralib
hosil bolishi zigota bosqichining tugallanishi belgilari bolib hi
soblanadi. Zigota 36 hafta davomida murtakdan bola tugllishiga-
cha bolgan yolni bosib o‘tishga tayyor holga keladi.
Dostları ilə paylaş: