181
İ S T A N B U L
YA B A N C I L A R İ Ç İ N T Ü R K Ç E Ö Ğ R E T İ M S E T İ C 1 / +
HAZIRLIK ÇALIŞMASI
OKUMA
ayağını çarşafına
göre uzat,
hiç kimse gelmi-
yorlar
-Otobüsler sabah 08.00’dan önce hareket ediyorlar.
-Zamanında önlemini almazsan işte böyle
ağustos sineği gibi zor du-
ruma düşersin.
B.
DÜNYA BUGÜN
DÜNYA
ÜNİTE
11
1 Aşağıdaki resimlerle doğal afetlerin adlarını eşleştirelim.
1
2
3
4
5
a. kuraklık ( ) b. sel ( ) c. kasırga ( ) ç. heyelan ( ) d. hava kirliliği ( )
Muazzez İlmiye Çığ: “Ne yazık ki insanoğlunun doğayı tahrip hızı, doğanın kendini yenileme hızından daha fazla...”
KÜRESEL ISINMA NEDİR?
İnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi yaratması sonucunda dünya yüze-
yinde sıcaklığın artmasına küresel ısınma deniyor. Daha ayrıntılı açıklamak gerekirse Dünya’nın
yüzeyi güneş ışınları tarafından ısıtılıyor. Dünya bu ışınları tekrar atmosfere yansıtıyor ama bazı
ışınlar su buharı, karbondioksit ve metan gazının Dünya’nın üzerinde oluşturduğu doğal bir örtü
tarafından tutuluyor. Bu da yeryüzünün yeterince sıcak kalmasını sağlıyor. Son dönemlerde fosil
yakıtların yakılması, ormansızlaşma, hızlı nüfus artışı ve toplumlardaki tüketim eğiliminin artması
gibi nedenlerle karbondioksit, metan ve diazot monoksit gazların atmosferdeki yığılması artış
gösterdi. Bilim adamlarına göre işte bu artış küresel ısınmaya neden oluyor. 1860’tan günümüze kadar tutulan kayıtlar,
ortalama küresel sıcaklığın 0,5 ila 0,8 derece kadar arttığını gösteriyor. Bilim adamları son 50 yıldaki sıcaklık artışının insan
hayatı üzerinde fark edilebilir etkileri olduğu görüşünde. Üstelik artık geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaşılıyor. Hiçbir
önlem alınmazsa bu yüzyıl sonunda küresel sıcaklığın ortalama 2 derece artacağı tahmin ediliyor.
Peki bu sıcaklık artışı yani küresel ısınma nelere yol açıyor, hayatımızı nasıl etkiliyor? Dünya iklim sisteminde değişik-
liklere neden olan küresel ısınmanın etkileri en yüksek zirvelerden, okyanus derinliklerine, ekvatordan kutuplara kadar
dünyanın her yerinde hissediliyor. Kutuplardaki buzullar eriyor, deniz suyu seviyesi yükseliyor ve kıyı kesimlerde toprak ka-
yıpları artıyor. Örneğin 1960’ların sonlarından bu yana Kuzey Yarımküre’de kar örtüsünde yüzde 10’luk bir azalma oldu. 20.
yüzyıl boyunca deniz seviyelerinde de 10-25 cm arasında bir artış olduğu saptandı. Küresel ısınmaya bağlı olarak dünyanın
bazı bölgelerinde kasırgalar, seller ve taşkınların şiddeti ve sıklığı artarken bazı bölgelerde uzun süreli, şiddetli kuraklıklar
ve çölleşme etkili oluyor. Kışın sıcaklıklar artıyor, ilkbahar erken geliyor, sonbahar gecikiyor, hayvanların göç dönemleri
değişiyor. Yani iklimler değişiyor. İşte bu değişiklikler bitki ve hayvan türlerini de olumsuz yönde etkiliyor. Küresel ısınma
insan sağlığını da doğrudan etkiliyor. Bilim adamları iklim değişikliklerinin kalp, solunum yolu, bulaşıcı, alerjik ve bazı diğer
hastalıkları tetikleyebileceği görüşünde.
İ S T A N B U L
YA B A N C I L A R İ Ç İ N T Ü R K Ç E Ö Ğ R E T İ M S E T İ C 1 / +
Dostları ilə paylaş: