Pedagogika-psixologiya fakulteti
An’anaviy hamda interfaol dars orasidagi ayrim farqlar
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
An’anaviy hamda interfaol dars orasidagi ayrim farqlar.
Asosiy tushunchalar An’anaviy dars Interfaol dars 1 Qo’llanish darajasi Barcha mavzular bo’yicha ular uchun qulay bo’lgan dars turlari shaklida qo’llaniladi Ayrim mavzular bo’yicha interfaol darsning qulay bo’lgan turlari shaklida qo’llaniladi. Boshqa mavzular uchun an’anaviy dars qo’llaniladi. 2 Dars maqsadi Dars mavzusi bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalarni shakllantirish,mustahkamlash. Dars mavzusi bo’yicha mustaqil fikrlash, xulosaga kelish, ularnibayon qilish. Himoyalashga o’rgatish 3 O’qituvchining vazifalari va ish usullari Yangi mavzuni tushuntirish, mustahkamlash, nazorat topshiriqlar berish O’qituvchilarni mustaqil ishlashi, yakuniy xulosalarni belgilab berish 4 Darsda tayyorgarlikka talablar Dars rejasi,konspekti va didaktik vositalarni tayyorlash Interfaol dars ishlanmasi, mustaqil ishlar uchun topshiriqlar, tarqatma materiallar, boshqa zarur narsalarni tayyorlash 5 O’qituvchilar tayyorgarligiga talablar Oldingi dars bo’yicha vazifalarni bajarish Yangi dars mavzusi bo’yicha asosiy tushunchalarni va dastlabki ma’lumotlarni bilish 6 O’qituvchilarning vazifalari va ish usullari O’qituvchini tinglash va o’zlashtirish, berilgan topshiriqlarni bajarish O’qituvchi bergan topshiriq bo’yicha mustaqil fikrlash, o’z fikrini solishtirish va xulosalarga kelish 7 Vaqt taqsimoti Dars vaqtining ko’p qismi o’qituvchining yangi mavzuni tushuntirishi , tahlil qilishi, topshiriqlarni tushuntirishi o’zlashtirishni nazorat qilishda sarflanadi Dars vaqtining ko’p qismi o’qituvchilarni mustaqil topshiriqlarni bajartirishiga, fikr almashishi, mushohada qilishi va hikoyalashida sarflanadi 8 Darsning modul va algoritmi Darsning modul va algoritmlaridan har bir o’qituvchi o’zi qo’llayotgan metodga muvofiq foydalanadi Har bir dars oldindan tayyorlangan modullar va algoritmlarga, loyihalarga muvofiq o’tkaziladi 9 O’qituvchilar talab qilinadigan faollik darajasi O’qituvchi har tomonlama faol o’quvchilar diqqatini jamlash, tushunish, fikrlash, topshiriqlarni bajarish bo’yicha faol muloqot shakllari O’qituvchi ham o’quvchilar ham har tomonlama faollik ham ijodkorlik shakllari 1 0 Bilimlarni o’zlashtirishning asosiy usullari Muloqot, muzokara, muhokama, bahs mulohaza, tahlil, mushohada va b. Muloqot, mutolaa mushohada, muhokama, munozara, mulohaza, tahlil va b. 1 1 Mashg’ulot shakllari Ma’ruza, semenar, amaliy mashg’ulot, labaratoriya mashg’uloti, davra suhbati, bahs, konsultatsiya va b Ma’ruza guruh yoki juft bo’lib ishlash, taqdimotlar, bahs, tahlil va boshqalar 1 2 Kutiladigan natijalar Mavzu bo’yicha o’uvchilarni bilim, ko’nikma malakalarini oshirishlari Mavzu bo’yicha o’quvchilarni o’z fikr, xulosalarini shakllantirish, ularni mustaqil bilim olishga o’rgatish Bu jadvalda hajm oshib ketmasligi uchun fikr juda qisqa bayon qilinadi. Hozirgi ta’lim metodlarini takomillashtirish sohasidagi asosiy yo’nalishlardan biri interfaol ta’lim va tarbiya usullarini joriy qilishdan iborat. Barcha fan o’qituvchilari dars mashg’ulotlari jarayonida interfaol usullardan borgan sari kengroq foydalanmoqdalar. Interfaol usullarni qo’llash natijasida o’quvchilarni mustaqil fikrlash, tahlil qilish, xulosalar chiqarish, o’z fikrini bayon qilish, uni asoslagan holda himoya qila bilish, sog’lom muloqot munozara bahs olib borish ko’nikmalari shakllanib, rivojlanib bormoqda. Bu usullar o‘quvchilarning nutq, tafakkur, mulohaza, zehn, iste’dod, zakovatlarini o’stirish orqali ularning mustaqil fikrlaydigan komil insonlar bo’lib yetishishlariga xizmat qilgan. Interfaol ta’lim usuli har bir o’qituvchi tomonidan mavjud vositalar o’z imkoniyatlari darajasida amalga oshiriladi. Bunda har bir o’qituvchi o’z motivlari va intellektual o’zlashtiriladigan mashg’ulot olib borishni ta’minlaydi va bu darajaga ega holda mashg’ulotni oldindan ko’zda tutilgan darajada o’zlashtiradi. Interfaol mashg’ulotlarni amalga qo’llash boyicha ayrim tajribalarni o’rganish bo’yicha bu mashg’ulotlarning sifat va samaradorligini oshirishga ta’sir etuvchi ayrim omillarni ko’rsatishimiz mumkin. Ularni shartli ravishda tashkiliy pedagogik ilmiy metodik hamda o’qituvchiga, o’quvchilarga ta’lim vositalarida bog’liq omillar deb atash mumkin. Ular o’z mohiyatiga ko’ra ijobiy yoki salbiy ta’sir ko’rsatishini nazarga tutishi lozim. Didaktik o’yinlar texnologiyalari o’quvchi faoliyatini faollashtirish va jadallashtirishga moslashgan. Ular o’quvchi shaxsidagi ijodiy imkoniyatni ro’yobga chiqarish va rivojlantirishning amaliy yechimlarini aniqlash va amalga oshirishda katta ahamiyatga ega. Didaktik o’yinlarning asosiy turlari intellektual va xarakterli hamda aralash o’yinlardan iborat. Bu o’yinlar ishtirokchilarga aqliy, jismoniy aqliy, axloqiy, badiiy, estetik mehnat va boshqa ko’nikmalarni rivojlantirishga yordam beradi. Didaktik o’yinlar o’quvchilarda tahlil qilish, mantiqiy fikrlash, ta’qiq qilish, hisoblash, o’lchash, yasash, sinash, kuzatish, solishtirish, xulosa chiqarish, guruh yoki jamoa tarkibida ishlash, ahloq-odob o’rgatish, yangi bilimlar o’rgatish va boshqa faoliyat turlarini rivojlantirishga yo’naltirilgan o’yinlarga ajratiladi. Umumiy o’yinlar nazariyasiga ko’ra mavjud barcha o’yin turlarini tasniflashga mavzuli konstruktiv va didaktik o’yinlarga ajratadi. Bularning orasida didaktik o’yinlar ta’lim-tarbiya vazifalarini amalga oshirish imkoniyatini berishi bilan alohida o’ringa ega. O’yinlar maktabgacha yoshdagi bolalarning asosiy faoliyat shakli hisoblanadi. Bu esa pedagok va psixolog olimlar tomonidan shu yosh davridagi o’yinning ta’lim-tarbiyaviy ahamiyatining o’rganish va yanada oshirish bo’yicha tadqiqotlar olib borishiga asos bo’ladi. O’quvchilar bilimini mustahkamlashda ertak va masal matnini o‘rganish darslarida o’yinlardan foydalanish ham yaxshi samara beradi. |