Mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Kuvlash usuli bilan sariyog‘ ishlab chiqarish
texnologiyasi
Bu usul eng qadimgi usullardan biri bo‘lib, 
ko‘plab mamlakatlarda keng tarqalgan. Shu jumladan, 
o‘zbekiston viloyatlarida va boshqa markaziy osiyo 
mamlakatlarida bu usul keng tarqalgan. U asosan 
quyidagi jarayonlami o‘z ichiga oladi: - sut va 
qaymoqni qabul qilish, agar qaymoq tarkibida ayrim 
yetishmovchiliklar boMsa, ulami bartaraf qilish. Qay- 
moqni pasterlash. Qaymoqni yetiltirish. Qaymoqni 
kuvlash. Moy donachalarini yuvish. Yog‘ga ishlov be- 
rish. Yog‘ni joylashtirish shular jumlasidandir.
Kuvlash usulida sariyog4 tayyorlash texnolo- 
giyasi. Bu borada asosiy texnologik tadbirlarga qis- 
qacha to‘xtalib o ‘tamiz.
Sut va qaymoqni qabul qilish. 
Tayyorlanadigan 
sariyog‘ning sifati avvalo qabul qilib olinadigan sut 
yoki qaymoq sifatiga bogMiq boUadi. Shuning uchun 
qabul qilib olinadigan mahsulot sifatiga va tarkibiga 
alohida e’tibor berish talab etiladi. Ular quyidagilar:
Qaymoq yoki sut solingan idishning tashqi tomo- 
nini sinchiklab ko'rish. Sutni organoleptik (tabiiy
176
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

xususiyatini) jihatdan baholash. Sut yoki qaymoq 
haroratini va kislotadorlik darajasini aniqlash. Kelti- 
rilgan massadagi yog‘ va tozalik darajasini aniqlash. 
Mahsulot miqdorini tekshirib aniqlash.
Tortilgan mahsulot miqdori qanchaligi maxsus 
jumalga yoziladi. Qabul qilinishi mumkin boTgan 
mahsulot quyidagi talablarga javob berishi lozim: 
A) qabul qilish mumkin, agar mahsulot tabiiy va toza 
hamda sigimi tuqqanidan 7 kundan ko‘proq vaqt o'tgan 
boTsa. B) organoleptik baholash, idish qopqog'ini 
ochish bilan tezda olib boriladi. Bunda sut yuzasida 
quyqa, qon dogTari, oqsil boTaklari boTsa, shuningdek, 
mahsulot rangi ko‘kimtir, qizig‘ish, sariq boTsa, mazasi 
yomon boTsa (ya’ni mog‘or, sassiq hidli, nordon, piyoz, 
sarimsoq hidli va h.k.) Bunday sut qabul qilinmaydi. D) 
mahsulot olib kelingan idishning tashqi va ichki tomoni 
nihoyatda iflos boTsa, uning qopqog‘i toza temir yoki 
yog‘ochdan boTib, uning ichki tomoni uncha toza 
boTmasa va qopqog‘i zichlab berkitilgan boTmasa. 
E) kislotalik darajasi 20°T dan ortiq boTmasligi talab 
etiladi.
Sut tarkibidagi yog‘ har idishdan alohida namuna 
olingani holda nazorat ishlari olib boriladi. Sutning 
kislotalik darajasi va tozaligini hisobga olgan holda u 
navlarga ajratiladi