THE 3 rd INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
406
əmələ gətirməsini mümkün edir. Şiff əsaslarının bu xassəsi koordinasion
kimyanın marağını cəlb edir[2].Bir-biri ilə sıx əlaqəli Şiff əsası ligandlarından
əldə edilən Cu (II), Zn (II) və Ni (II) kimi metal kompleksləri supramolekular
birləşmələrin sintezi və tədqiqində xüsusi rol oynayırlar.
Azometin törəmələrinin başqa bir üstünlüyü geniş spektrumlu bioloji
aktivliyə sahib olmalarıdır. Salisil aldehidi və törəmələri əsasında sintez olun-
muş Şiff əsasları bakteriya əleyhinə, xərçəng əleyhinə, antimalarial, parazit
və göbələklər əleyhinə, antiproliferativ, antiviral və antipiretik xüsusiyyətlər
də daxil olmaqla geniş bioloji aktivliklərə malikdirlər. Həmçinin Şiff əsaslarının
qida sənayesi, boya sənayesi, aqrokimyəvi fəaliyyətlərdədə geniş tətbiqləri
vardır[4].
Qeyd edilənləri nəzərə alaraq, 3-nitro salisil aldehi əsasında yeni Şiff
əsası sintez edilmiş və bioloji aktivliyi tədqiq olunmuşdur. Bunun üçün ilkin
olaraq, 3-nitro salisil aldehidin 1,2-bis(2-aminoetoksi)etan ilə kondensləşmə
reaksiyası aparılmış. Sintez olunan yeni Şiff əsasının quruluşu
1
H,
13
C NMR
və kütlə spektroskopiya üsulları ilə tədqiq olunublar. Daha sonra birləşmə-
lərin biolji aktivliyi öyrənilib və müsbət nəticələr əldə olunub.
Ədəbiyyat siyahısı [1] [A. F. Abdel-Magid, K. G. Carson, B. D. Harris, C. A. Maryanoff, and R. D. Shah,
“Reductive amination of aldehydes and ketones with sodium triacetoxyborohydride.
Studies on direct and indirect reductive amination procedures,” Journal of Organic
Chemistry, vol. 61, no. 11, pp. 3849–3862, 1996].
[2] [El-Mossalamy, E.H.; Al-Thabati, S.A.; Al-Nowalser, F.M.; Al-Sulami, Q.A.;
Communications Faculty of Sciences University of Ankara Series B., 2005, 51, 21-30].
[3] [H. J. Yang, W. H. Sun, Z. L. Li, and Z. Ma, “The rapid synthesis of Schiff-base without
solvent under microwave irradiation,” Chinese Chemical Letters, vol. 13, no. 1, pp. 3–6,
2002].
[4] [P. Przybylski, A. Huczynski, K. Pyta, B. Brzezinski, F. Bartl; Biological properties of schiff
bases and azo derivatives of phenols; Curr Org Chem, 13 (2) (2009), pp. 124-148].
[5] Schiff, Hugo (1866). "Eineneue Reihe organischer-Diamine" [A new series of organic
diamines]. Annalen der Chemie und Pharmacie, Supplement band (in German). 3: 343-
370.