Page 16
onasi tomonidan bosim o’tkazilishi, maktabdagi dars jadvallarining gigiyena qoidalariga
asoslanib tuzilmasligi natijasida bolaga o’quv yuklamasining noto’g’ri taqsimlanishi,
o’quvchilarga ortiqcha bosimning ko’payishi hisobiga ruhiy buzulishlar kelib
chiqmoqda. Natijada tengqurlaridan aqliy, jismoniy, ruhiy jihatdan va fanlarni
o’zlashtirishda ortda qolishi kuzatilishi mumkin. Ota - onalar tomonidan esa
farzandlaridan asosiy talabi uning o’qishiga, bilim olishiga bo’lganligi sababli
bolalarning salomatligi va gigiyenik jihatdan sog’lom voyaga yetishi ikkinchi
darajadaga tushib qolayotganligini ko’rishimiz mumkin [2].
Bolalarda uchraydigan kasalliklar qatorida ko’rish organlarida ham muammoli
o’zgarishlar uchrab kelmoqda. Hozirgi kunda texnika progress holatda yuqori suratda
rivojlanib bormoqda. Bir tomondan olib qaraganda texnika va texnologiyalarning
rivojlanishi biz uchun, o’sib kelayotgan yosh avlod uchun yaxshi albatta. Ammo undan
to’g’ri foydalanish hamda yosh avlod uchun to’g’ri tadbiq etishimiz ham kerak.
Umumta’lim maktablarining boshlang’ich sinf xonalari, kompyuter xonalari, kimyo,
fizika, biologiya laboratoriyasi xonalari va Maktabgacha ta’lim muassasalarida dars va
o’yin xonalarida o’rnatilgan televizorlar bolalar uchun yaxshi albatta. Bu qurilmalar
orqali bolalar laboratoriya ishlarining bajarilish tartibini o’rganishi, kompyuterdan
to’g’ri foydalanishi, bolalar bog’chasida bolalar uchun foydali dasturlar ko’rsatilishi
bolalar va o’smirlar jamoasi uchun foydali bo’ladi albatta. Qachonki bu elektron
vositalar sanitariya qoida va me’yorlariga asoslangan holatda o’rnatilgan bo’lsa,
televizor va o’quvchi o’tirgan joy orasidagi masofa(2 metrdan kam bo’lmasligi),
televizorni ko’rish vaqti (2 yoshgacha bo’lgan bolalar uchun televizordan foydalanish
tavsiya etilmaydi, 2 yoshdan katta bolalar uchun esa bir kunda bir soat ko’pi bilan ikki
soat ko’rish tavsiya etiladi) to’g’ri tashkillashtirilgan bo’sa, foydalanishga tavsiya
etiladi. Hozirgi kunda ota - onalar bu ko’rsatkichlar bo’yicha yetarli ma’lumotga ega
emaslar. Bundan tashqari uy sharoitida yosh bolalarning e’tiborsiz qoldirilishi oqibatida
ular bo’sh vaqtlarini ko’proq telefon va televizor qarshisida me’yoridan ko’p vaqt
o’tkazishmoqda. Bu esa yosh bolalarning ko’rish organlariga salbiy ta’sirini
o’tkazmasdan qolmaydi.[5]
Xulosa. Bolalar va o’smirlar gigiyenasining faoliyatida umumta’lim maktablari va
Maktabgacha ta’lim muassasalari o’quvchilarini tibbiy jihatdan qo'llab-quvvatlash va
mamlakatdagi bolalar va o’smirlar qatlamini sanitariya - epidemiologik osoyishtaligini
ta’minlashdan iborat.
O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining mamlakatdagi mavjud barcha
umumta’lim maktablari va Maktabgacha ta’lim muassasalarini malakali bolalar va
o’smirlar gigiyenasi shifokorlari bilan imkon qadar ta’minlashdan iborat.