Ekologiya va geografiya

 
 
Ko‘hitangda 749 turdagi yuksak o‘simliklar ro‘yxatga olingan, ular 269 
turkum va 55 oilaga mansub. Ulardan 22 turi Uzbekiston Respublikasining Qizil 
kitobiga kiritilgan. 2006 yilda ko‘riqxona xududida quyidagilar aniqlandi: 28 
turdagi suv o‘tlari, 35 turdagi qo‘ziqorinlar, 15-lishayniklar, 3-moxlilar, 3-
qirqkuloqlilar, 1-yalangochurug‘lilar va 578-yopikurug‘lilar. Ko‘hitang o‘simliklar 
olami F.Hasanov (1987) tomonidan vertikal taqsimlanadi va to‘rtta mintaqa va 
beshinchisi qo‘shimcha o‘rmon qurilish materiallariga bo‘linadi. 
Qo‘riqxona faunasi murakkab yagona kompleksga ega bo‘lib, O‘rta Osiyo 
tog‘larining tabiiy sharoitiga moslashgan. Qo‘riqxona xududida to‘liq ma’lum 
bo‘lmagan quydagi xayvonlar turlari aniklangan: 
Hasharotlar -32 turda, Baliqlar-2 turda, Amfibiyalar- 2 turda, Reptiliyalar-26 
turda, Qushlar-102 turda, 
Sut
emizuvchilar -24 turda.
O‘zbekiston Respublikasi va TMXI Qizil Kitobiga kiritilgan noyob 
turlar:Reptiliyalar, Qorako‘zli kaltakesak, Qoraboshli boyga, Kulrang echkemar, 
Afg‘on litoriixi, O‘rta Osiyo kobrasi, Qushlardan Turkiston oq laylagi, Turkiston 
kora laylagi, boltayutar, oqboshli qumoy, qorakalxat, ilonxo‘r. Sutemizuvchilardan 
Oqqorinli oqquloq, Turkiston silovsini, Buramashoxli echki – morxo‘r, Buxoro 
kuyi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

36 
 
 
 
XULOSA

Xulosa o’rnida shuni ta’kidlash mumkinki, O’zbekistonda tabiiy sharoitni 

asl holicha saqlab qolish va uni muhofaza qilish ishlari O’zbekistonning 
mustaqillik yillaridan boshlab jadal olib borilmoqda. Bu birinchi navbatda 
O’zbekistonning davlat siyosatini to’g’ri yuritilishi bilan izohlansa, ikkinchi 
navbatda mamlakatimizda yashovchi o’zbek xalqining ona tabiatni qadimdan 
ardoqlab kelishidadir. Bu holat hatto xalqimizning urf-odat va an’analarida ham 
yaqqol aks etib turadi.
Ayniqsa, O’zbekiston mustaqillikka erishgach tabiatni asrash va uni 
muhofaza qilish ishlarini davlat siyosati darajasiga ko’tardi. Bu borada keng 
ko’lamli islohotlar olib bormoqda. Tabiatni muhofaza qilishga doir juda ko’plab 
qonun va qarorlar, huquqiy me’yoriy xujjatlar qabul qilingan. Masalan, 
O’zbekiston Respublikasi hududida atrof tabiiy muhit ifloslantirilganligi va 
chiqindilar joylashtirilganligi uchun to’lovlar tizimini takomillashtirish to’g’risida 
O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2003 y, 9-10-son, 71-modda; 
2004 y, 43-son, 456-modda; 52-son, 523-modda; 2005 y, 19-20-son, 142-modda; 
2006 y, 6-7-son, 34-modda; 7-son, 400-modda; 2010 y, 5-son, 40-modda; 2010 y, 
14-15-son, 106-moddalari, Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar to’g’risida 
O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2005 y., 1-con, 1-modda, 
qishloq va suv xo’jaligi vazirligining o’rmon xo’jaligi bosh boshqarmasi huzurida 
manzarali bog’dorchilik va o’rmon xo’jaligi respublika ilmiy-ishlab chiqarish 
markazini tashkil etish to’g’risida O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari 
to’plami, 2005 y., 8-9-son, 68-modda; 2009 y., 25-son, 287-modda, 2004 yilda 
bioresurslardan foydalanish me’yorlari haqida O’zbekiston Respublikasi qonun 
hujjatlari to’plami, 2004 y., 14-son, 171-modda, Muhofaza etiladigan tabiiy 
hududlar to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi qonunini amalga kiritish haqida 
O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2005 y., 1-son, 2-modda, 
Tabiatdan maxsus foydalanganlik uchun to’lovlar tizimini takomillashtirish 

---

37