Axborot kommunikatsiya texnologiyalari

 
1-rasm 
1-jadvalda yuqoridagi rasmda keltirilgan har bir shinalarning vizifalari 
keltirilgan.
Shinalar komp’yuter tarkibidagi qurilmalar o`rtasida ma`lumot almashinuvini 
ta`minlaydi va shu bilan birga boshqaruv signallarini yuboradi.
1-jadval 
Shina turlari 
Shina vazifasi 
Signalning yo`nalganligi 
Manzillar shinasi 
Protsessor 
va 
xotira 
manzillari 
o`rtasidagi 
signallarni uzatadi 
Bir tomonlama yo`nalgan
Ma`lumotlar shinasi 
Protsessor, xotira hamda 
kiritish-chiqarish 
qurilmalari 
o`rtasida 
ma`lumotlarni uzatadi
Ikki 
tomonlama 
yo`nalgan
Boshqaruv shinasi 
Barcha 
harakatlarni 
boshqaruvchi signallarni 
uzatadi (Masalan, ishga 
tushirish, o`qish, yozish) 
Bir tomonlama yo`nalgan
2. Xotira va ma`lumotlarni saqlash qurilmalari 
 

---

25 
• Ichki yoki asosiy xotira 
• Tashqi xotira 
2 - rasm. Komp’yuter xotirasi tuzilishi 
Asosiy xotira o’z navbatida tezkor (RAM) va doimiy (ROM) turlarga 
bo’linadi. 
Dasturiy ta`minot tushunchasi va turlari
Dasturiy ta`minot 
- kompyutеrning ikkinchi muhim qismi bo`lib, u 
ma`lumotlarga ishlov bеruvchi dasturlar majmuasini va kompyutеrni ishlatish 
uchun zarur bo`lgan hujjatlarni o`z ichiga oladi. Dasturiy ta`minotsiz har qanday 
kompyutеr bamisoli bir parcha tеmirga aylanib qoladi. 
Dasturiy ta`minot (Software - DT) dеb SHK tomonidan bajariladigan aniq 
bir buyruqlar kеtma-kеtligining majmuasiga aytiladi. 
Dasturiy ta`minot shuningdеk DTni loyihalashtirish va yaratish bilan bog`liq 
quyidagi masalalar bilan shug`ullanadi: 
−
dasturlarni sinash va to`g`riligini isbotlash usullari; 
−
dasturlarning ishlashi sifatini tahlillash va hujjatlashtirish; 
−
dasturlarni loyihalash tехnologiyalari; 
−
dasturlarni loyihalash jarayonlarini yеngillashtiruvchi dasturiy vositalarni 
yaratish va ulardan foydalanish.