Dərslik rəHBƏRLİk azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24 saylı

Histopatologiyası
Malpigi qatının hüceyrlərində akantoz, tikanlı qatın hüceyrələrinin ballonlu degene-
rasiyası, danəli və buynuz qatın hüceyrələrinin kəskin qalınlaşması və vertikal parake-
ratoz nəzərə çarpır. Koylositoz – nüvəətrafı şəffaf sahə ilə birlikdə çoxlu epitel hücey-
rələrinin olması səciyyəvidir. Derma məməcikləri uzanmış, daxilində damarlar vardır.
Differensial diaqnoz
Qırmızı yastı dəmrov, döyələkləşmə, dərinin ziyilli vərəmi, papulyoz sifilid, qocalıq 
keratomaları, sağıcıların düyüncükləri (ovucda, biləklərdə mərkəzində basıqlıq papulo-
vezikulyoz xarakterli elementlər, vegetasiya əlamətləri) ilə fərqləndirmək lazımdır.
Müalicə
Sadə ziyillər. Yandırıcı vasitələr – solkoderm, ferezol, 10-20%-li salisil-südlü kollo-
dium, 10-20%-li gümüş nitrat məhlulu, 50%-li üçxlorsirkə turşusu, 40%-li salisil plas-
tırı. Sitotoksik preparatlar – 25%-li podofillin məhlulu, «Kondilin», kolxamin məlhəmi 
(həftədə 1 dəfə elementlərə sürtülür). Keratolitik məlhəmlər, məhlullar, laklar. Virusə-
leyhinə preparatlar (5%-li tebrofen məlhəmi, 3%-li oksolin məlhəmi).
Maye azotla krioterapiya. Diatermokoaqulyasiya. Karbon qazlı lazer (1-3 seans). 
Hipnosuqqestiv terapiya.
Yastı ziyillər. Yandırılmış maqnezium sulfat per os 0,25-0,5 q gündə 2 dəfə yemək-

---

166
dən sonra 3-4 həftə ərzində; yerli olaraq ocaqlara 30%-li üçxlorsirkə turşusu, solkoderm 
sürtülür. 
Daban(Ayagaltı) ziyilləri. Yandırıcı və keratolitik vasitələr (bax. sadə ziyillərə); kri-
odestruksiya; elektrokoaqulyasiya və karbonqazlı lazer daha effektivdir. Cərrahi müalicə 
aparılmır. Dabanlar üçün isti vannalar (450C) 30-45 dəqiqə ərzində həftədə 2-3 dəfə, 20 
proseduraya qədər.
Profilaktikası
Şəxsi gigiyena, orqanizmin ümumi reaktivliyinin və immunitetin artırılması.
İTİUCLU KANDİLOMALAR
Ocaqlı və ya çoxsaylı şişəbənzər məməcikli dəri-selikli qişa törəmələridir, çox vaxt 
cinsiyyət orqanları nahiyəsində, nadir hallarda – ağız boşluğunda və perianal sahədə 
müşahidə olunur.