Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti


Nutqning jamiyatdagi koʻrinishlari turlichadir. Regional variatsiya



Yüklə 3,61 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə67/203
tarix21.10.2023
ölçüsü3,61 Mb.
#158334
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   203
Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti (1)

Nutqning jamiyatdagi koʻrinishlari turlichadir. Regional variatsiya. 
Quyida britaniya television kanali orqali efirga uzatilgan diologni keltiramiz: 
Bir kishi benzin quyish shaxobchasiga kirdi.
Xizmat koʻrsatuvchi: Bizda oʻz-oʻziga xizmat. 
Xaridor: Rahmat, menga benzin (petrol) kerak emas. 
Xizmat koʻrsatuvchi: Juda soz! Bizda undan qolmagan, faqat benzin 
(gas) bor.
Ushbu kichik suhbat qiziq tuyulyaptimi? Chunki ularning har ikkisi ham 
bir narsani – benzinni nazarda tutdilar. Britaniyalik ingliz xaridor benzin soʻzini
petrol soʻzi bilan ifodalasa, amerikalik xizmat koʻratuvchi benzin soʻzini gas
soʻzi bilan ifodalagan. Shunga oʻ xshash misollarni keltiramiz: 
Britaniyaliklar shim (trousers) kiyadilar, xonadon(flat)da yashaydilar, 
doʻkonlarga (shops) shirinliklar (sweets) xarid qilishga boradilar. 
Amerikaliklar esa shim (pants) kiyadilar, xonadonda (apartments) 
yashaydilar, doʻkonlarga (stores) shirinliklar (candies) xarid qilishga boradilar.
Mamlakatlarning joylashuviga koʻra, inglizlar oʻz ona tillarida 
gaplashadilar.
Britaniyadagi ingliz tili (ingliz, irland, shotland) tillari Amerika, 
Kanadiya, Avstraliya ingliz tiisidan farqlanadi, biroq bularning oʻz ichida ham 
koʻplab lahjalar mavjud. Bir qancha mamlakatlar, jumladan, ingliz 
koloniyalari borib qolgan davlatlarda, masalan, Hindiston yoki Gongkon 
(Osiyo) va Nigeriya yoki Keniya (Afrika)da ingliz tili rasman ikkinchi til 
hisoblanib, mahalliy aholi oʻz ona tilisi bilan birgalikda bu tildan ham 
foydalanadi. Ushbu variatsiyalar fonetik-fonologik, leksik, leksikografik, 

Yüklə 3,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   203




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin