«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

ming kema
hozirlashga kirishsin!» 
- deb buyruq berdi. Ulardan 1 000 tasi faqat 
shohgagina xos, ya’ni faqat uning ixtiyorida bola­
di, yana 1 000 tasi arkoni davlat uchun belgilana- 
di. 800 tasi sipohiylar-u, 200 tasi savdogarlarga 
beriladi. 0 ‘ziga 1 000 tasini belgilagan edi. Yana 
200 ta kemaga dengizni olchash uchun kerak 
bolgan tanob-u arqonlar, yana 200 tasiga tuyalar, 
tuyakashlar, yana 100 tasiga tez yuruvchi ke- 
machalar yuklangan edi.
OYi-o'n besh ming najjor-u binokor, yana ikki-uch 
ming kishi har kuni ishlovchilar - barchalari Rum 
daiyosiga tushdilar. Uch yildan ko'proq vaqt otib, 
uch mingdan ortiq kema dengiz ichiga kirib boldi. 
Kemalarda barcha kerakli sipohlar, hunarmandlar, 
oziq-ovqat mahsulotlari taxt turardi.
Iskandar ot ustiga chiqdi, ahli Rim uning orqasi- 
dan ergashdilar. Xuddi kuchli sel tepalikdan daiyo

---

sari oqib kelgani kabi, odamlar o‘z uylaridan sohil 
sayin oqib kelardilar. Donishmandlar usturlob bi­
lan kunning eng yaxshi soatini topishdi-da, shoh 
xalqi bilan xayrlashib: «Ey qavmim, siz barchan- 
giz hurmatimni sadoqat bilan qildingiz. Endi esa 
men bilan ayrilish alamini chekyapsiz. So'zlarimni 
yaxshilab eshiting: necha vaqt menga ko'z tuting. 
Mulk, mol-dunyoga voris bolib qoluvchi narsala- 
mi tayinlab, belgilab qoldim. Mening yozgan raqa- 
mlarimdan birov chiqa ko'rmasin. Hadislarimni 
ko'nglingizga joylab olib, salomat boling, yaxshi 
qoling. Duoda bizni goh-gohida yod etib turinglar. 
0 ‘z xizmatingizni yaxshi bajaringlar!».
Bu so'zlarn i eshitgan xalqnin g faryodi, 
shovqin-suroni osmonga yetdi. Shohning mehri- 
bonlik bilan aytgan so'zlarini eshitgan ahli Rum 
yuzlaridan yosh daiyosini oqizib, uni ko'pdan ko‘p 
duo qildilar: «Agar bahr-u bar aro qilsang maqom, 
necha kim firoqingda g‘am yegabiz, ne yoroki, yax- 
shi-yomon degabiz. Bisoti tarab jilvagohida bol, 
qayonkim esang, Haq panohida bo‘l.