«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

Bo'lmasa ishq, ikki jahon bolmasun,
Ikki jahon demaki, jo n bo‘lmasun.
Ishqsiz ul tanki, aning joni y o ‘q,
Husnni netsun kishikim, oni y o ‘q.
Ishq bir dur bolsa, ko'ngil uning saqlanadigan 
qutichasidir, balki quyosh, ishq-u ko'ngil uning 
burjidir. Ishq husn ishidir, kishi sham bilan o‘t 
yoqqanidek, husn ham ishq ravshan ayon qiladi, 
lutf-u tarovat gulda qanchalik ko‘p bolsa, has- 
ratidan bulbulda g4ilg4ila ham shunchalik ko‘p 
boladi.

---

( 
Oshiq o ‘zin kim desa oshiq emas,
Barcha kishi ishqda sodiq emas.
Hammayoqni kezib, husnli biron go‘zalni topib, 
keyin unga ko'nglini boylagan inson ko'nglini bir 
pora tosh, sham o‘tidan qizigan bir qoya tosh deb 
bildi. Yolg‘ondan o'zini dardli qilib koVsatib, motami 
bolmagan holda yoqasini chok etib, tashqarisi- 
dan hiylagar, yolg'onchi, makkor, ichkarisidan 
iblisning o'zginasi; tashqarisidan sadoqat ziynat, 
ichkarisidan buzuqlik, bezbetligi bolgan oshiq 
ohin sevgi shaydosimi?
Yoridan ne-ne narsalarni istab, odobsizlikdan 
tortinmay, 
goh labi lalidan jon tama qilib, jongi- 
JMl emas, 
istagan narsani tama qilib, gul tanini 
VMf etib, 
har bir a’zosini ta’riflab, so'zlari fahsh-u 
(Hakrga 
tola bolgan oshiqni oltursa, jismini bosh- 
dan oyoq kuydursa arziydi.
Oshiq ani bilki, erur dardnok,
Ham tili, ham ko‘zi-yu, ham ko'nglipok.
Ishq oshiqni o'zligidan poklagan bolib, balki 
fano otiga xashak etgan bolsa, dardini yashirgani- 
dan yuzi sarg'ayib, ko‘z yoshini oqizaverganidan 
ko'zi arig‘ bolsa, dard jnukidan qaddi egilib, qad- 
di «dol» harfiga obcshab qolgan bolsa, xayolidan 
boshqalar xayolini chiqarib, jonini faqat jononi 
xayoli bilan toldirgan bolsa, yor nomidan boshqa 
eo‘zi bolmasa, jonida jonon g'amidan o‘zga g‘am 
bolmasa, har tarafga qaraganda, faqat yori jamo- 
linigina koVsa, ana shunday oshiqnigina haqiqiy 
oshiq sanash mumkin. Hatto o'zligi ham bartaraf

---

bolib, ko‘z tashlaganda faqat yom i ko‘rsa, sevgida 
shu tarzda maglub bolgan oshiqqina muhabbat- 
da sodiq bola oladi. Shunday muhabbatgina unga 
o‘zligini unuttira oladi.
Bunday oshiq o'zligini unutib, uydan tashqari 
chiqqisi kelmay qoladi. Shunda uning do‘stlari 
uydan tashqari chiqmayotgani uchun malomat 
qilsalar, jannat va’dasi bilan ovutib, ishq o'tidan 
ko'nglini sovutsalar, u guzar-u xiyobon sari y o l olib, 
dashtda to‘p-to‘p odamlami ко‘rib, o‘sha odamlar 
ichidagi go‘zal chehrali sohibjamol o‘zining parivash 
husni bilan uni o'ziga rom qiladi. May о to ruxsoridan 
yuz gul ochilib, birini dastoriga qistirib olgan, husni 
o ti shulasi gulzorga o'xshaydi. Gulzorining har to- 
monida gulnor korinadi. Qoshlari hilolni eslatadi, 
ul hilollar oshiq ahlini devona qiladi. Haligi qoshlar 
ulusni qatl qilmoq uchun boshlarini yaqinlashtirib 
maslahat so‘radilar.
Zulfining sunbullari ustma-ust tushgan. 0 ‘tli 
ko'zlari noz bilan har yonga boqadi. Lablarida 
hayot qatrasi qotib qolgandek, yo‘q, balo chash- 
masidan jon tomib turgandek ko‘rinadi.
Bu qanday jamol namoyishi, ey ko'ngil? Balki 
gulistoni Xalil, ey ko'ngil. Shunday jamol bilan jav- 
lon qilib oshiq boshiga yetib kelsa, tuproq bolish- 
dan boshqa chorasi qolmaydi oshiqning. Ul chog‘ 
Shibli-yu Zunnun bolsa ham, ko'plami majnun 
qiladi. Din ulaming motamiga hoy-hoy chekib, aql 
piri bolalardek barmoglni tishlab qoladi.
Ruhul-amin, ya’ni Jabroil ham unga boqib, 
og‘zidan solakayi oqadi. Ko‘rmagan el bu o‘tdan 
omon qoladi-yu, ko‘rib kul bolm oq ham yomon 
emas. Kimki kirlangan, порок bolsa, bu tozalov-

---

chi оЧ orasiga kirsa, pokroq bo lib chiqadi. Kimga 
bu xil kuyish odat bolsa, dunyoda saodat topadi.