5 International journal of theoretical and practical research Scientific Journal Year: 2022 Issue: Volume: Published

2-jadval 
Ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlanmalar bilan band bo‘lgan xodimlar 
soni (yil oxiriga; ming kishi)
2000 2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Jami 
36,8 35,6 36,2 35,1 35,2 35,8 36,8 
37 
36,8 37,2 31,1 30,3 
shu 
jumladan: 
tadqiqotchilar 25,1 
30 
30,9 29,5 
30 
30,8 31,7 
32 
31,9 32,1 26,3 25,5 
texniklar 
2,7 
1,8 
1,7 
1,7 
1,7 
1,7 
1,8 
2 
1,5 
1,6 
1,5 
1,6 
16
https://mininnovation.uz/uz/news/3383?fbclid=IwAR3LBKIcHjzgXXFWL4DrxprEi8MuQ-
gvW0Ijd4kqHJDDYyy6IxL3yCVo4eY
17
https://kun.uz/uz/news/2021/05/16/2021-yilda-ilmiy-tadqiqotlar-uchun-5142-mlrd-som-ajratilmoqda-innovatsiya-vazirligi 

---

SJIF 2021:5.5
 
License type supported CC: Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
 
25
yordamchi 
personal 
4,5 
1,9 
1,8 
2 
2 
1,9 
1,9 
1,7 
2 
1,9 
1,7 
1,8 
boshqa 
personal 
4,5 
1,9 
1,8 
1,8 
1,4 
1,4 
1,4 
1,3 
1,4 
1,6 
1,6 
1,4 
Ulardan oliy ma’lumotga ega bo‘lganlar
Jami 
25,6 30,9 31,9 30,5 
31 
31,8 
33 
33,4 33,4 33,5 27,8 27,1 
shu 
jumladan: 
tadqiqotchilar 23,4 29,5 30,4 28,9 29,6 30,4 31,4 31,7 31,6 31,7 25,8 25,2 
texniklar 
0,5 
0,3 
0,4 
0,4 
0,4 
0,4 
0,5 
0,6 
0,4 
0,4 
0,4 
0,5 
yordamchi 
personal 
0,8 
0,7 
0,6 
0,6 
0,5 
0,6 
0,6 
0,6 
0,8 
0,8 
0,7 
0,8 
boshqa 
personal 
0,9 
0,4 
0,5 
0,6 
0,4 
0,4 
0,5 
0,5 
0,6 
0,6 
0,9 
0,6 
 
3-jadval 
Ilmiy ishlarning turlari bo‘yicha ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik 
ishlanmalari
2010 
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Ilmiy tadqiqot va 
tajriba-konst-
ruktorlik ishlan-
malarni bajargan 
tashkilotlar soni, 
birlik 
301 
317 
313 
304 
360 
323 
437 
389 
668 
304 
254 
1) shu jumladan:
ilmiy tadqiqot 
ishlari 
237 
259 
247 
251 
259 
267 
313 
284
456 
195 
195 
ulardan 
fundamental 
111 
114 
121 
105 
113 
124 
133 
118 
188 
113 
112 
loyiha-
konstruktorlik va 
texnologik ishlar 
25 
23 
19 
23 
31 
31 
31 
31
54 
28 
17 
tajribaviy nusxa-
namunalar, 
par-
tiyalar, buyumlar 
(mahsulotlar) 
tayyorlash 
13 
18 
13 
10 
11 
14 
20 
19
33 
16 
9 
qurilish uchun 
loyiha ishlari 
4 
5 
6 
6 
10 
13 
10 
8
33 
6 
6 
ilmiy-texnik 
xizmatlar 
63 
62 
73 
58 
41 
66 
143 
118
219 
126 
91 
Bajarilgan ilmiy 
tadqiqot va tajriba-
konstruktorlik 
ishlanmalar hajmi, 
mln.so‘m
127992,0
162695,8
202402,2
244345,4
280603,4
339856,9
426122,9
449905,4 
680038,0
853404,4
992029,1
shu jumladan: 

---

SJIF 2021:5.5
 
License type supported CC: Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
 
26
ilmiy tadqiqot 
ishlari 
86130,5
113437,7
142482,5
171411,3
216111,7
258870,6
292803,5
300254,5
336482,5
535208,
9
663152,
8
ulardan 
fundamental 
15399,0
19272,8
30717,6
34957,1
44070,2
53050,2
61487,6
82276,3
89254,2
162804,0
178052,6
loyiha-
konstruktorlik va 
texnologik ishlar 
5988,2
5062,6
5263,7
5205,9
16363,2
19521,5
23917,2
36888,4
38714,0
97641,2
74346,7
tajribaviy nusxa-
namunalar, par-
tiyalar, buyumlar 
(mahsulotlar) 
tayyorlash 
771,9
1275,7
677,3
578,6
1659,7
1997,3
3086,2
4025,6
7677,9
6318,8
3975,8
qurilish uchun 
loyiha ishlari 
15401,7
16106,3
20077,9
30679,6
28033,9
30748,8
43750,3
31166
77687,2
54628,9
68252,7
ilmiy-texnik 
xizmatlar 
19700,1
26813,5
33900,8
36470,0
18434,9
28718,7
62565,7
77570,9
221205,1
160512,1
182301,1
1) Bitta tashkilot bir nechta turdagi ishlarni bajarganligi tufayli ilmiy ishlarning turlari bo‘yicha ilmiy 
tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlanmalarni bajargan tashkilotlar soni yig‘indisi umumiy 
yig‘indiga teng emas.
3-jadval ma’lumotlaridan ko’rinib turibdiki, ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik 
ishlanmalar bilan band bo‘lgan xodimlar soni 2000, 2015 va 2017 yillarda eng yuqori 
36,8 ming kishi, 2007 yilda eng past 30,1 ming ta xodim faoliyat olib borib, qolgan 
yillarda esa xodimlar soni pasayishi va ko’tarilishi kuzatilgan.
3-diagramma. Ilmiy tadqiqot va tajriba konstruktorlik ishlanmalarni bajargan 
tashkilotlar soni 

---

SJIF 2021:5.5
 
License type supported CC: Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
 
27
Ilmiy ishlarning turlari bo‘yicha ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik 
ishlanmalari 2000 yilda 418 ta, 2002 yilda 439 ta, 2003 yilda 474 ta, 2018 yilda 668 tani 
tashkil etgan bo’lsa, bu ko’rsatkich bo’yicha ham qolgan yillarda pasayishi va ko’tarilishi 
kuzatilgan.
Raqamlardan ko’rinib turibdiki, ilmiy ishlarning turlari bo‘yicha ilmiy tadqiqot va 
tajriba-konstruktorlik ishlanmalari, innovatsion tadqiqot va ishlanmalar bilan band 
bo’lgan malakali kadrlar va ilmiy faoliyat xodimlar ta’minoti hamda ilmiy tadqiqot va 
tajriba-konstruktorlik ishlanmalar bilan band bo‘lgan xodimlar soni xam o’tgan yillar 
davomida barqaror rivojlanish kasb etmayapti. Bu esa korxonalarning innovatsion faolligi 
har doim barqaror emasligi, moliyalashtirish tizimi va resurslar ta’minotining 
uzviyligining ta’minlanmaganligi bilan bog’liqdir.
 
 
 
Xulosa
va
takliflar 
Mualliflar tomonidan o’tkazilgan tahlil shuni ko’rsatdiki, statistik raqamlar 
innovatsion faoliyat tizimidagi mavjud tendentsiyalar saqlab turilgani, o’sish 
kuzatilayotgandek ma’lumot bermoqda, biroq, amalda bu faoliyatda juda zaif o’sish 
kutilmoqda.
Mamlakatimizning innovatsion faoliyatini jadal o’sishi va rivojlanishi uchun quyidagi 
ustuvor yo’nalishlarini taklif etamiz: 
▪
mahsulot tannarxini pasaytirish imkonini beruvchi sanoat 4.0 vositalarini ishlab 
chiqarish jarayoniga joriy etish; 
▪
bozorni chuqur tushunishni talab qiladigan yangi bozor bo'shliqlarni izlab topish; 
▪
oxirgi foydalanuvchilarning ehtiyojlarini chuqurroq o'rganish; 
▪
Rossiya va xorijiy mijozlar bilan hamkorlik aloqalarini shakllantirib, murakkab 
mahsulotlarni sotish bozorini yaratish zarur; 
▪
oliy o‘quv yurti, korxona negizida ilmiy tadqiqotlar o‘tkazish uchun xalqaro 
standartlarga javob beradigan laboratoriyalar, sanoat parklarini rivojlantirish; 
▪
sanoat klasterlarini yaratish va rivojlantirish, klasterlarning innovatsion, ilmiy-
ishlab chiqarish salohiyati holati monitoringini tashkil etish; 
▪
loyihalarni moliyalashtirish va innovatsion loyihalarni boshqarish tamoyillari 
asosida ishlaydigan venchur tashkilotlarni yaratish va rivojlantirish; 
▪
yuqori texnologiyali ishlab chiqarishning real sektorida intellektual faoliyat 
natijalarini joriy etish mexanizmini yaratish va rivojlantirish; 
▪
tez o‘zgaruvchan bozor sharoitlariga mos keladigan kichik biznes sohasida 
innovatsion faollikni oshirish;
▪
ilmiy-tadqiqot faoliyati nufuzini oshirish - bu sohadagi yutuqlar va uning ahamiyati 
haqida ma'lumot tarqatish; 
▪
ilmiy xodimlar uchun qulay yashash va mehnat sharoitlarini yaratish, shu jumladan 
moddiy va nomoddiy rag‘batlantirish tizimini joriy etish; 
▪
ilmiy – tadqiqot faoliyati bilan shug’ullanuvchilarni keraksiz hisobotlardan ozod 
etish zarur, ularning bu ishlar bilan mashg’ul bo’lishga majburligi, bu esa o’z navbatida 
vaqtdan yutqazish, ortiqcha stress va ilmiy ishga bo’lgan qiziqishning so’nishiga olib 
kelishi mumkin; 

---