Mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti
Yüklə 1,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Xulosa .
Bolalarda barmoqlarning nozik motorli ko'nikmalarini rivojlantirish ustida ish olib borib, biz ma'lum natijalarga erishdik. Kuzatish jarayonida barmoqlarning nozik motorli ko'nikmalari yaxshilandi va shunday qilib: diqqat, fikrlash , kuzatish. Qo'l va ko'z harakatlarini muvofiqlashtirish va aniqligi, umumiy motor faolligi yaxshilandi. Shunday qilib, amalga oshirilgan ishlar natijasida biz maktabgacha yoshdagi bolalarda barmoqlarning nozik motorikasini rivojlantirish bo'yicha maqsadli, tizimli va tizimli ishlar nutq, intellektual qobiliyatlarni shakllantirishga yordam beradi , degan xulosaga keldik, eng muhimi, bu bolaning jismoniy va ruhiy salomatligini saqlashga hissa qo'shadi. Va bularning barchasi maktabgacha yoshdagi bolani muvaffaqiyatli o'qishga tayyorlaydi. Barmoqlar gimnastikasi, talaffuzni to'g'rilash mashqlari bilan o'z-o'zini massaj qilish, leksik va grammatik kategoriyalarni shakllantirish , hissiy- irodaviy soha kabi mashqlarning kombinatsiyasi bolalar bog'chasida tuzatish faoliyati samaradorligini sezilarli darajada oshirishi mumkin. Nozik qo'l muvofiqlashtirishni rivojlantirish uchun bolaning muntazam ravishda turli xil qo'l harakatlari bilan shug'ullanishi muhimdir. Bular chizish, applikatsiya, modellashtirish, mozaikadan naqsh solish, kichik qismlardan loyihalash. Qizlar uchun (ehtimol o'g'il bolalar uchun) hunarmandchilik foydali va qiziqarli mashg'ulotdir: tikuvchilik , kashta tikish, trikotaj, makrame. O'z-o'ziga xizmat ko'rsatish ko'nikmalarini o'z vaqtida egallamasdan turib, qo'l mahoratini rivojlantirish mumkin emas: kattaroq maktabgacha yoshda bola tugmachalarni qadash, poyabzalga bog'lash, sharfga tugun bog'lashda qiyinchiliklarga duch kelmasligi kerak. 26 Bolalarning uy ishlarida mumkin bo'lgan ishtiroki ham muhimdir: stol qo'yish, xonani tozalash. Ushbu kundalik yuklar nafaqat yuqori ma'naviy qiymatga ega , balki barmoqlar uchun yaxshi tizimli mashqdir. Bola hayotining barcha bosqichlarida qo'l harakati hal qiluvchi rol o'ynaydi. Insonning intellektual va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish uchun eng qulay davr 3 yoshdan 9 yoshgacha bo'lgan davrda, miya yarim korteksi hali to'liq shakllanmagan. Aynan shu yoshda xotira, idrok, fikrlash, e'tiborni rivojlantirish kerak. Nutq kamchiligi bor bolalarda xotira, idrok, fikrlash, e'tiborni rivojlantirishda umumiy va mayda qo’l matorikasi ham muhim ahamiyatga ega. Barmoqlardagi sezgi va harakat nervlari bosh miyadagi nutq-harakat markazlariga ta’sir etadi va nutq kamchiligini bartaraf etishda ijobiy ta’sir ko’rsatadi. Maktabgacha yoshdagi bolalar va turli xil nutq nuqsonlariga ega bolalarda mayda qo’l matorikasini rivojlantirishga alohida e’tibor qaratish ahamiyatlidir. Bolalarda umumiy matorikani rivojlantirish , 27 jismoniy mashqlar bajarish mushak ishini faollashtiradi, bu o’z navbatida qon aylanishini kuchaytiradi, miyani qon bilan taminlashni faollashtiradi. Buning natijasida esa bola psixikasi, emotsianal-ijobiy holatini shakllanishiga, diqqatning , aqliy faoliyat va umumiy jismoniy holatining oshishiga ta’sir qiladi. 28 29 |