Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida

“Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida” 
mavzusidagi 9-sonli respublika ilmiy konferensiyasi
 
102 
uni yanada yuksaltirish yo‘lida ta’lim-tarbiya tizimini takomillashtirish muhim 
vazifalardan biri hisoblanadi.
 
O‘zbek kulolchiligi uzoq tarixga, ajoyib an’analar, shakl, mazmun, ijodiy 
jarayon va o‘ziga xos uslubga ega. Sopol buyumlari sodda bo‘lsada uning ko‘rinishi 
qismlarining aniqligi, mutanosibligi saqlanishi, naqshlarining badiiy joylashishi, 
shakl va mazmunining birligi, uyg‘unligi o‘zbek kulollarini jahonga tanitib 
kelmoqda. Kulolchilik hunari loydan, piyola, kosa, tovoq, ko‘za, lagan, xurmacha, 
tog‘ora, xum, tandir, buyum, o‘yinchoqlar, qurilish materiallari va boshqalar 
tayyorlaydigan soha bo‘lib, u uzoq tarixga ega. Maxsus tuproqni olovda qizdirganda 
toshsimon bo‘lib pishishini, undan har xil idishlar tayyorlashni odamlar juda 
qadimdan neolit davrining boshlaridayoq bilganlar. 
Buxoro va Samarqand tarixiy - me’moriy obidalarini ta’mirlashda ishtirok etgan 
Toshkentlik mashhur usta kulol, O‘zbekiston xalq rassomi, san’atshunos, bir qancha 
orden va medallar sohibi, O‘zbekiston xalq rassomi Muhiddin Rahimov (1903-1985) 
ning yaratgan sopol buyumlari respublika va xorijiy mamlakatlar muzeylarida 
saqlanmoqda. Uning ishlarini o‘g‘ili - O‘zbekiston xalq rassomi Akbar Rahimov va 
nabirasi Alisher Rahimovlar davom ettirmoqda. Samarqand kulolchilik maktabi 
yo‘nalishi Afrosiyob uslubi degan nom bilan dunyoga tanilgan. Samarqand 
kulolchilik maktabi buyumlarining jarangdor nafisligida qo‘rg‘oshinli sir va sarg‘ish-
yashil, jigarrang bo‘yoqlar muhim o‘rin tutadi. “Afrosiyob sopoli” an’analariga 
asoslanib tayyorlanilgan buyumlar bezagida o‘simliksimon naqshlar yyetakchilik 
qiladi, handasiy naqshlar, hayvonlar tasvirlari ham ishlatiladi. Samarqandlik usta 
kulol Ilhom Bobomurodov bu uslubda kulolchilik maktabini yaratgan O‘zbekiston 
xalq rassomi, usta kulol Umar Jo‘raqulovning shogirdi hisoblananadi. Hozirda kunda 
uning 
ishlarini 
o‘g‘ili 
Mehrojiddin 
Bobomurodov 
davom 
ettirmoqda. 
Bobomurodovlarning kulolchilik maktabi Samarqand tumanidagi qadimiy Konigil 
mahallasida joylashgan. Konigil – forschada gil, ya’ni sopol yasashda ishlatiladigan 
tuproqning koni degan ma’noni beradi. 

---