Z. Toxirov - Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik mahorati
qalqonsimon, tog'ay, diafragma, inspiratsiya, ekspiratsiya. 8.Harbiy terminlar:
leytenot, kapitan, mayor, polkovnik, okop, dot, dzot, harbiy operatsiya, aylanma mudofaa, qurshovni vorib о 'tish, diversant, taktika, strategiya, asosiy yo ‘nalish, zarba, chekinish, motorlashgan qism, havo hujumi, bombardimon. 9..lurnalistikaga
oid
terminlar:
informatsiya, korrespondensiya, intervyu, eksklyuziv intervyu, matbuot xizmati, brifing, press reliz, ommaviy axborot vositasi, davriy nashr, axborot globallashuvi, axborot maydoni, axboriy xuruj, matniy muloqot, verbal, auditoriya, jurnalist surushtiruvi, shou, korrespondent, respondent, lid, moderator. 10. Noshirlik
ishiga
oid
terminlar:
matn, kursiv, razryad, interval, abzas, muqova, titul, shmus titul, annotatsiya, nutsahhih, dizayner, so'zlik, defmitsiya, abriviatura, korrektura, granka, maket, garnetura, bosma taboq, m u a llif taboq, nashr taboq, mualliflik huquqi, qalam haqi, chiqarish та ’lumoti. grif, mavzuli reja, asl nusxu. ll.O liy ta ’limga oid terminlar:
akademik litsey, kollej, apellyatsiya, attestatsiya, grant, guruh, trening, magistr, modem, rnodul, monitoring, ta ’lirn tizimi, ta ’lim usuli, ustoz-shogird tizimi, ta'lim ni individuallashtirish, t a ’limni standartlash, tayanch s o ‘z, tayanch konspekt, test, innavatsion pedtexnologiya, ekologik 30
ta lim , masofadan о ‘qitish, ilmiy xodim, elektron jurnal, bakalavriat, reyting, ball, yakuniy nazorat. Har bir adabiy asar o ‘z oldiga takrorlanmas, o ‘ziga xos va
muayyan maqsadga, o ‘quvchilarga qaratilgan b o ia d i. Ikkita ayni
bir xil usulga ega b o ig a n m uallif uchramaganidek, adabiy asarlar
ham individuallikka ega hisoblanadi. Ayni shu mdividua'likda
mualliflarning ham individualligi namoyon b o iad i.
Q oiyozm ani baholash muharrir faolivatida eng muhim,
m a’suliyatli vazifa sanaladi. Zero, qoiy o zm an i baholay olish tahrir
sifatini belgilovchi omildir. Agar m uharrir qoiyozm ani baholay
olmasa, demak, uni tahrir ham qila olmaydi. Ilmiy biliin
qoiyozm ani baholashda asosiy mezondir. Muharrir hamisha
qoiyozm ani bir qator bir-biri bilan jips b o g iiq va aloqador
talablarga k o ‘ra baholaydi. Ana shunday talablardan biri adabiy
asar turini aniqlash hisoblanadi. Adabiy asar turi aniqlangandari
so‘ng til va uslub masalasi k o ‘rib chiqiladi. Agar asar badiiy b o is a ,
muallifning individual uslubi, so'zlardan foydalanish y o ‘sini
aniqlanadi.
31
4-BOB. M UAYYAN TU R A SA RLA R VA ULARDA
TE R M IN LA R ISIN G B E R IL ISH I
•
Ilm iy m a tn la rd a te rm in larn in g berilishi.
•
Ilm iy-om m abop a s a rla rd a te rm in larn in g q o ila n is h i.
l-§ . Ilmiy a s a rla rd a g i te rm in la r tahlili
Adabiyotlardan m a’lurnki, ilmiy asar o ‘quvchiga muayyan
sohaga oid bilim berishga m oijallangan b o ia d i. Ilmiy-ommabop
asar esa ilm haqida umumiy tushuncha beradi. Agar ilmiy adabiyot
o ‘quvchi ilmiy ixtisoslikka ega bo‘lishi, malaka oshirishi uchun
m oijallangan b o is a , ilmiy-ommabop adabiyot bunday maqsadni
k o‘zlamaydi. Unda fan mavjud hayotdagi u yoki bu hodisaning
mohiyati haqidagi tizimlangan bilim sifatida bayon etiladi.
Masalan:
"Hosila sememaning pragmatik semaga ega b o ‘lishi