3-mavzu. Moliyaviy tizimi va uning bo‘g‘inlari

notijorat tashkilotlarining soni
. 2000-yillar boshlarida 
Yevropa mamlakatlarida har 1000 kishiga 4ta notijorat tashkiloti 
to‘g‘ri kelgan edi. Finlyandiya shu ma’noda rekordchi hisoblanib, 
bu yerda har 1000 kishiga 21 tadan to‘g‘ri keluvchi notijorat 
2
O‘tgan asr 90-yillarining boshida amerikalik oilalarning 70%dan ortiqrog‘i har yili 
xayr-ehson maqsadlariga 
xayriya
qilganlar va ularning bu badallari o‘rtacha ular 
yillik daromadlarining 2%dan ko‘prog‘ini tashkil etgan. Buyuk Britaniya aholisi esa har 
yili xayr-
ehson tashkilotlariga qariyb 4,5 mlrd. funt sterlingni berishadiki, o‘rtacha xayr-
ehson badali uy xo‘jaligi daromadining 0,7%iga tengdir. (Qarang: Finansi, nalogi i 
kredit. Uchebnik. Izd. 2-e, dop. i pererab. /Pod red. d.e.n., prof. I.D.Matskulyaka. 
– 
M.: Izd-vo RAGS, 2007. s.183).
3
AQSh katta yoshdagi aholisining taxminan 54% ixtiyoriy ishlarga haftasiga 4 soatni, 
Buyuk Britaniyada aholining 30% ixtiyoriy xizmatlarga haftasiga 1,1 soatni, Kanadada 
katta yoshdagi aholining 27% shunday ishlarga haftasiga 3,7 soatni sarf qilishadi. 
(Qarang: o‘sha erda). 

---

tashkilotlari mavjud bo‘lgan. Bu ko‘rsatkichning darajasi 
Rossiyada 3,3ga teng edi. 
•
notijorat 
tashkilotlari 
ta’minlaydigan 
aholining 
bandlilik darajasi
. Bu tashkilotlar, ma’lum ma’noda, muhim ish 
beruvchilar bo‘lib hisoblanadi. Hozirgi paytda bu sektorda ishchi 
kuchining o‘rtacha 3,4% ishlaydi (Vengriyada – 1%dan boshlab, 
AQShda 
– 7%gacha). Notijorat tashkilotlarning faoliyat 
ko‘rsatishi iqtisodiyotning boshqa sektorlarida faol ravishda 
qo‘shimcha ish o‘rinlarining yaratilishiga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. 
Bu tashkilotlar tovarlar va xizmatlarni sotib oluvchilar bo‘lganligi 
uchun, oxir oqibatda, bu narsa tadbirkorlik faoliyatining 
faollashuviga olib keladi; 
•