“
PEDAGOGS
”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-27, Issue-1, February - 2023
126
TARIX DARSLARINI TASHKILLASHDA INTERFAOL METODLARDAN
FOYDALANISH YUZASIDAN METODIK TAVSIYALAR
Meliboyev
Iqboljon Muzaffar o‘gli
Farg
’
ona viloyati Quva tuman kasb-hunar maktabining
Tarix
fani o‘qituvchisi
Annotatsiya:
Ushbu uslubiy tavsiyada tarix fani o‘qituvchilari
uchun yangi
interfaol usullarda dars o‘tishning o‘ziga xos ijobiy tomonlari haqida fikrlar kel
tirilgan.
Kalit so’zlar:
zamonaviy, innovatsiya, metodika, texnika,
Tarix fani
—
insoniyatning butun oʻtmishi davomida jamiyat hayotida sodir
boʻlgan voqea
-
hodisalar, jarayonlarni (jamiyat rivojini) yaxlit bir tarzda oʻrganadi.
Tarix fani oʻtmishda sodir boʻlgan jarayon va hodisalar orasidagi oʻzaro bogʻliqlik,
ularning ildizi, tarixni harakatlantiruvchi sabablar, uning mantigʻi va maʼnosini koʻrish
imkonini beradi. Ijtimoiy va gumanitar fanlar tarix tadqiqotlari natijalariga tayanadi.
Fanlararo yondashu
v jamiyat haqidagi yaxlit
tasavvurni shakllantirib, oʻtmishni va
hozirni anglash orqali jamiyat rivoji istiqbolini koʻra bilishdek muhim vazifani hal
qiladi.
“Hamma oʻz tarixini ulugʻlaydi. Lekin bizning mamlakatimizdagidek boy tarix,
bobolarimizdek buyuk
allomalar hech qayerda yoʻq. Bu merosni chuqur oʻrganishimiz,
xalqimizga, dunyoga yetkaza bilishimiz kerak. Bu markazga
kelgan odam tariximiz
haqida toʻla tasavvurga ega boʻlishi, katta maʼnaviyat olib ketishi zarur”
- deya
ta’kidlagan edi Shavkat Mirziyoy
ev
Maktabda tarix darslarini tashkil etishda “Fikrlarning tarmoqlanishi”, ”BBB”,
”FSMU”, ”VENN
diagrammasi”, “Charxpalak”, ”Tushunchalar tahlili”, ”Raqmlar
so’zlaganda”, ”Baliq skleti”, ”Yelpig’ich”, ”Bumerang”, “Zakovat”, “Ha yoki yo‘q”,
”Zinama
-
zina”, ”Sinkveyn”, ”SWOT” tahlili kabi innovatsion, noan’anaviy ta’lim
metodlaridan foydalanish mumkin bo‘lib, darslarni pedagogik texnologiyalar asosida
tashkil etishda ularning ahamiyati katta. Bu kabi metodlarni har bir o‘qituvchi o‘zi dars
beradigan o‘quvchilarning xarakteri, iqtidori va qiziqishlaridan kelib chiqib o’ziga xos
yo‘nalishda
tashkil etishi, o‘zgartirishi, ijodiy rivojlantirishi yoki o‘xshash
variantlaridan foydalanishlari mumkin. Bir so‘z bilan aytganda, bunday o‘yinlar
mavzularni o‘quvchilarga oson va tushunarli berishning yo‘llaridan
biri hisoblanib,
o‘qituvchi yangi
-
yangi ta’limiy o‘yinlarni darslarida qo‘llashi, hatto o‘zi ham shunday
o‘yinlarni o‘ylab topishi mumkin. Zero, biz yangiliklar, axborotlar asrida yashayapmiz.
Avvalo dars boshlashd
an oldin o‘quvchilar sonidan kelib chiqib, ikki yoki uch
guruhga ajratiladi. Guruhlar tarix fanidan kelib chiqib, “Temuriylar”, “Boburiylar” deb
nomlanadi. “Kun yangiliklari”ni o‘tkazish orqali yurtimizda bo‘layotgan voqea va
hodisalar haqida axborot tin
glanadi. Tarix fanida o‘tilagan mavzular asosida “Klaster”