“
PEDAGOGS
”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-27, Issue-1, February - 2023
129
ONA TILI DARSLARINI TASHKIL ETISHNING INNOVATSION
USULLARI VA ULARNING AHAMIYATI
Abduraimov Azamatjon Ilxomjon o‘g‘li
Farg‘ona viloyati Quva tuman kasb
-hunar maktabining
Ona
tili va adabiyot fani o‘qtivchisi
Annotatsiya: Ushbu maqolada ona tili darslarida foydalanishga tavsiya
etiladigan interfaol metodlar va ularning mazmuni xususidagi fikrlar keltirilgan.
Kalit so’zlar:
innovatsion
texnologiya, metod, texnologiya, interfaol, bayon
qilish, suhbat, muammoli vaziyat.
Mustaqillik sharofati bilan respublikamizda yangilanish,
rivojlanish davri
boshlanib, ijtimoiy hayotimiz umumjahon andozalariga mos taraqqiyot yo’nalishlariga
jadal sur’atlar bilan kirib bormoqda. “XXI asr yoshlarini har tomonlama rivojlangan,
yetuk dunyoviy fikr yuritadigan, bilimli barkamol shaxslarni jahon ta’lim
standar
tlariga mos ravishda tarbiyalash dolzarb vazifalardan biridir” [1]. Yangi asr
o’qituvchisini tayyorlashda uning pedagogik
- psixologik
jihatdan chuqur bilimga
egaligi, int
е
ll
еktual salohiyatning yuksak darajadaligi, innovatsion ta’lim
t
еxnologiyalari, ta’l
imning int
еrfaol usullari va ilg’or samarali mе
todlariga oid ijodiy
faollikni oshirishning samarali usullaridan xabardor bo’lishi muhim ahamiyat kasb
etadi. Hozirgi kunda barcha ta’lim muassasalarida o’qitish jarayonida interfaol
usullardan
foydalanishga e
rishilmoqda. Bu esa interfaol ta’lim asosida tashkil
etilayotgan pedagogik jarayonlarning mazmun-
mohiyatini to’liq tushunib yetishga va
ularni samarali, qiziqarli, sifatli bo’lishini ta’minlashga ko’maklashadi.
Interfaol
usullaridagi darslar o’quvchini ijo
diy fikrlashga, olingan axborotlarni faollikda hal
etishga, fikrni erkin bayon etishga, tashabbuskorlikka, guruhlarda masalalar yechimini
topishga, hamkorlikda ish yuritishga, fikrni yozma ravishda bayon etishga chorlaydi.
Interfaollik
–
bu o’zaro ikki kishi faolligi, ya’ni bunda o`quv
-
biluv jarayoni o’zaro
suhbat tariqasida dialog shaklida (kompyuter yordamida) yoki o’quvchining o’zaro
muloqotiga asosan kichadi. [2]. Interfaol ta’lim asosini interfaol metodlar tashkil etadi.
Talim jarayonida o’quvchilar hamda o’qituvchi o’rtasida hamkorlikni qaror toptirish,
faollikni oshirish, ta’lim oluvchilar tomonidan bilimlarni samarali o’zlashtirish, ularda
shaxsiy sifatlarni rivojlantirishga xizmat qiladigan
metodlar interfaol metodlar
sanaladi. Ona tili darslarida z
amonaviy usullardan foydalanish o’quvchilarning
mustaqil fikrlash qobilyatini shakllantirish hamda mavzuni o’zlashtirishda yaxshi
samara beradi.
Ona tilini o’qitishda o’qituvchi bilan o’quvchining birgalikdagi faoliyatini
tashkil
etish shakllari, metodlari
va usullari ta’lim tizimining takomillashuvi bilan
bog’liq holda rivojlanib, yangilanib bormoqda. XX asrning
oxirgi yillariga qadar
o’qitish metodlari sifatida tushuntirish bayon metodi, suhbat metodi, analiz
-
sintez
metodi, mustaqil ish metodi, induktiv
va deduktiv metodlar ona tili ta’limi darslarini
tashkil etishda ko’proq qo’llanilib kelinmoqda.