32
urish to`pni yerga urib yurish deyiladi. To`pni olib yurish -
o`yinchiga to`p bilan maydon bo`ylab xohlagan tezlikda va istalgan
yo`nalishda harakat qilishga imkon beruvchi usuldir. To`pni yyerga
har hil: yuqoriroq va pastroq sapchitib turib yurish mumkin. Bu
usulda basketbolchi maydondan sapchitib qaytayotgan to`pni
pastga
tushirilgan va keng yoyilgan barmoqlari bilan tutib oladi. U qo`lini
bukib, to`pni biroz yuqoriga kuzatadi, so`ng uni yana maydonga
ma’lum burchak bo`yicha keskin itaradi. Bunda oyoqlar bukilgan,
gavda biroz yengashgan, bosh to`g`ri tutilgan bo`lishi kerak.
S a v a t g a t o` p o t i sh l a r. O`yinning yakuniy natijasi
savatga otilgan to`plarning aniqligiga bog`liq. To`p
otishni bajarishga
tayyolanish jamoa hujumidagi asosiy mazmunni tashkil yetadi,
halqaga tushirish yesa uning bosh maqsadidir. Ular har xil: yaqin (3
metrgacha), o`rta (3 metrdan 7 metrgacha) va uzoq (7 metrdan ortiq)
masofalardan bajariladi. Otishlar tavsifi bo`yicha ham har xil bo`ladi:
bir joyda turib, harakatda, sakraganda. To`plarni savatga bir va ikki
qo`llab
otish
mumkin.
Hozirgi
kunda
to`plar
savatga
himoyachilarning qattiq qarshiligi ostida otiladi.
Shuning uchun
to`pning savatga aniq borishiga oyoqlarning, qo`llarning, ayniqsa,
panjaning to`g`ri ishlashi, aniq mo`ljalga olish, shu sharoitga mos
samarali usulni tanlash, shu bilan birga, basketbolchining muvozanat
saqlashiga va har xil sharoitda qiyin muvofiqlashtirilgan harakatlarini
bajarish imkoniyatlarini yaratish uchun ma’lum mushak guruhlarini
bo`shashtirish qobiliyatlariga ega bo`lishi katta ahamiyatga ega.
Raqibning harakatlari, to`s – to`polon, hisobdagi farq,
charchash kabi
omillar ham basketbolchilarning maydonda aniq harakat qilishlariga
salbiy ta’sir ko`rsatadi. Savatga to`p otishlar har xil: bir joyda turib
yelkadan bir qo`llab to`p tashlash; harakatda bo`lganda yelkadan bir
qo`llab otish; ikki qadam qo`yib, yelkadan bir qo`llab to`p tashlash;
sakraganda bir qo`llab otish; yuqoridan bir qo`llab («kryuk» usuli
bilan) otish; pastdan bir qo`llab otish; yuqoridan pastga bir qo`llab
otish; yuqoridan ikki qo`llab otish.
Ch a l g` i t i sh l a r. Asosiy maqsadni
bajarishdan avval uni
berkitib, himoyachining diqqatini chalg`itish uchun hujumchi
33
bajaradigan harakatlar chag`itishlar deb ataladi. Ko`pchilik texnik
usullar yoki ularning qo`shilmasi chalg`itish harakati sifatida
qo`llanilishi mumkin. Chalg`itishlar qo`llanayotgan usullarga mos
sur’atda bajarilishi kerak. Bunda muvozanat saqlanib qolinishi shart.
Chalg`itishdan keyingi haqiqiy harakatga nihoyatda tez o`tish lozim.
Chalg`itish harakatlarini bir marta yoki
bir necha marta bajarish
mumkin.
Chalg`itishlar
faqat
himoyachilar
yaqin
joyda
turganlaridagina yaxshi samara beradi. Ular to`psiz va to`p bilan, bir
joyda turganda va harakatda bo`lganda bajarilishi mumkin. Harakat
paytida chalg`itishlarni bajarish qiyinroq hisoblanadi.
Chalg`itishning bir necha turlari mavjud: to`psiz chalg`itishlar
ko`proq qarshiliksiz to`p qabul qilish uchun himoyachining yaqindan
turib, ta’qib qilishidan qutilish maqsadida qo`llaniladi; to`p bilan
chalg`itishlar uzatishni, otishni yoki to`pni yerga urib yurishni
qarshiliksiz bajarish uchun qo`llaniladi; to`pni
uzatish taqlid qilish
bilan chalg`itish zonali himoyaga qarshi hujumda ko`proq
qo`llaniladi; savatga otish imitatsiyasi bilan chalg`itish hozirgi kunda
ko`proq tayanchsiz holatda qo`llaniladi; to`pni yerga urib yurishga
o`tish taqlid qilish bilan chalg`itish himoyachining ta’qibidan to`pni
yerga urib yurish bilan qutilish maqsadida qo`llaniladigan asosiy
usuldir.
Dostları ilə paylaş: