Sport va harakatli

Oyoq kaftining ichki tomoni bilan tepish
asosan qisqa va o‘rta 
masofaga to‘p uzatishda, shuningdek mo‘ljalga yaqin masofadan 
tepilayotganda qo‘llaniladi.
Shunday zarba berish texnikasining ba’zi xususiyatlarini ko‘rib 
chiqamiz. Yugurish boshlanadigan joy, to‘p va mo‘ljal (nishon) 

---

148 
taxminan bir chiziqda bo‘ladi. Zarba beruvchi oyoqni orqaga tortish 
so‘nggi yugurish qadamidagi ortki depsinish hisobiga bajariladi. Tepish 
harakati sonni oldinga bukish bilan bir vaqtda zarba beruvchi oyoqni 
tashqari tomon burishdan (supinatsiyadan) boshlanadi. Zarba berish 
paytida taranglangan oyoqning uchi tashqari tomon burilgan, uning kafti 
esa to‘p uchadigan yo‘nalishga nisbatan aniq to‘g’ri burchak hosil qilgan 
bo‘lishi kerak. Oyoq uchi sal ko‘tarilgan bo‘ladi. Zarba berish oyoq kafti 
ichki sathining o‘rtasi bilan ijro etiladi. Oyoqning zarba berish vaqtidagi 
holati surib borish vaqtida ham saqlanib qoladi.
Oyoq kaftining ichki tomoni bilan tepilganda to‘pga oyoqning 
kattaroq sathi tekkani uchun bunday tepish anchagina aniq bo‘ladi. 
Biroq zarba beruvchi oyoqning orqaga tortilishi maksimal darajaga 
yetmagani sababli, bu usulda berilgan zarbaning kuchi boshqa 
usullardagiga nisbatan kamroq bo‘ladi. Bu esa tos son suyagi boshini 
bo‘g’in chuqurchasiga siqib, sonning zarba berish harakati uchun zarur 
bulgan supinatsiyasini yuq qilib qo‘yishi bilan bog’liq. 
Oyoq yuzining ichki qismi bilan tepish 
«o‘rtacha» va «uzun» 
uzatishlarda, darvozaning uzunasiga «o‘qdek» berishlar va hamma 
masofalardan nishonga tepish paytlarida qo‘llaniladi. Mazkur tepishni 
bajarishda to‘p va nishonga nisbatan 45
0 
hosil qilib yugurib kelinadi. 
Yo‘l qo‘yish mumkin bo‘lgan xususiy chetlanishlar 30
0 
dan 60
0
gacha 
bo‘lishi mumkin. Bunda zarba beruvchi oyog’ining orqaga tortilishi 
maksimal darajaga yaqin bo‘ladi. Tizzasi sal bukilgan tayanch oyoq 
kaftining tashqi qismi (oyoq tagining tashqi cheti) yerga qo‘yiladi. 
Gavda tayanch oyoq tomonga sal engashadi. Tepish harakati sonni 
bukishdan boshlanib, boldirni keskin yozib yuborish bilan tugaydi. Oyoq 
uchi pastga cho‘zilgan, oyoq tarang bo‘ladi. Zarba paytida to‘p bilan 
tizza bo‘g’imini birlashtirib turuvchi shartli o‘q frontal tekislikda 
og’ibroq turadi. Ana shu shart, shuningdek zarbani to‘pning o‘rta 
qismiga berish natijasida to‘p past trayektoriya bo‘ylab uchadi.