Azərbaycan türkləRİNİN

das 
– ―daş‖ və 
oran, oren, uran 
– ―yer‖, ―heyvan üçün hasarlanmış yer‖ (166, I, 477-479), yaxud 
Altay dillə rində oron – ―köçəbə‖, ―düşərgə‖, ―oba‖ (Г. М. Василевич. Топонимы 
тунгусского происхождения. «Э тнография имен». М., 1971, с. 167) sözlərindən 
ibarətdir. 
D u r. (Arsakda kənd adı). Tü rkcə
tut
―düşərgə‖ (160, III, 2, 1475) 
sözündəndir. 

---

144 
K a v a. (Albaniyanın qərbində mahal adı). IX əsr gürcü mənbəində 
Kavazin (138). Türkcə 
k ava (kaya)
– ―qaya‖ və 
san, sın
– ―dağ beli‖ (160, IV, 626) 
sözlərindəndir.İndiki Göyəzən dağının adında qalmışdır. 
K o s t (Arsakda kənd adı). Ta m ad ı Koston. Qədim ermən i dilində 
adların sonluqlarının ixtisara salın ması səciyyəvi hal idi. Türkcə 
k os
– ―köç‖ və 
tön 
– ―uzunvarı təpə‖ (166, III, 280) sözlərindəndir. 
T a ş t o n. Sisakanda kənd adı. Türkcə 
taş 
– ―qaya‖, və 
tön 
– ―uzunvarı 
təpə‖ sözlərindəndir. Ermən istanda Mehri rayonunda indiki Taştun kəndi. Bu fa kt 
göstərir ki, Zəngəzur, o sıradan indiki Mehri rayonunun ərazisi Albaniyaya 
(Azərbaycana) da xil idi.
U r d u (Arsakda məntəqə adı). Türkcə 
ordu 
–―xan yurdu‖, ―xan
düşərgəsi‖ sözündəndir.
Q l a ç (Arsaxda məntəqə adı). Ehtimal ki, türkcə 
kılıç
– ―dağ qılıncı‖
sözündəndir. 
A l a s o p (Arsakda məntəqə adı). Türkcə 
ala, yazı 
və 
ona (oba)
sözlərindəndir.
Q a q ç ö l ü (indiki Qarayazının bir hiss əsi). Türkcə 
qaq 
– ―köçərilərin
qış düşərgəsi‖ sözündəndir. Kü rdəmir rayonunda Kaq-Hacılı, Lerik rayonunda 
Qaqoy, Yu xarı Qarabağda Kaqartsi toponimlərindəki ―qaq‖, ―kaq‖ sözü ilə eynidir.
T a n d z i k (Arsakda məntəqə adı). 
Tan
(mənası mə lu m deyil) və türkcə
- 
çik
(azərbaycanca - 
cik
) şəkilçisindəndir. ―Kiçik-Tan‖ mənasındadır. İndiki 
Bulutan (əslində Ulu-Tan) toponiminin antonimid ir. Qeyd edilməlidir ki, 1728-ci 
ilə aid b ir mənbədə orada Müsliman-Tan adlı kənd də qeyd olunmuşdur. 
T a p a t (Arsakda məntəqə adı). Türkcə 
tap
– ―təpə‖ sözündəndir. Tap, 
Tap-Qaraqoyunlu, Qa la-Tap və b. toponimlərdəki 
tap
sözü ilə eynidir.
―Alban tarixi‖ndə Syunidə bir mahal Mo zn və adlandırılır (III kitab 16-
cı fəsil). Bu toponim Zəngəzurda Mazan-Nənə sitayiş yerin in ad ında qalır. Lakin 
mənası məlu m deyil. Bu mənbədə Syunidə qədim e rmənicə yazılışda Exçerxo
(Exçerxor, Exçerxis) ad lı dağ da qeyd olunur. Bu oronimin əvvəlində türkcə ―
aq
‖ 
sözünün durması şübhəsizdir. Sonrakı ko mponent güman ki, türkcə 
çeraq –
―mineral bulaq‖ (müqayisə üçün deyək ki, Ərdəbil yaxınlığında Çarıq-Su adlı yer 
vardır) sözünün təhrifidir.
Albaniyanın bir neçə toponimi XII əsr Alban tarixçisi M xitar Qoşun 
əsərində çəkilir.
A d a x e r a y. Arsakda məntəqə adı. Türkcə 
ata
(Azə rbaycanda Ataqut, 
Ataxan və b. kənd adla rında olduğu kimi) və 
qərəqə
- ― köçərilə rin q ış evi‖, ―gecə 
alaçıq lar qurulan yer‖ (166, III, 24-25) sözlərindəndir. 
K a y k o y-Ç o r. Arsakda məntəqə adı. Türkcə kaq (―y‖ səsi ermənicə
yazılışda əlavə olunmadır) – ―maldarların q ış düşərgəsi‖, oy- ―ev‖, ―dam‖ (85, 
444) car – ―dərə‖ sözlərindəndir.
IX əsrə aid gürcü mənbəində Tvarasatap toponimi qeyd olunur (138). 

---

145 
Türkcə
 tabur
– ―arabala rdan möhkə mləndirilmiş düşərgə‖ və
 təpə
sözlərindəndir. 
XIX əsrdə Borça lı qə zasındakı Tovrətəpə (153, 229), ya da Qa za x rayonundakı 
Töyrətəpə toponimləri ilə lo kalizə o luna bilər.
T m b a t. Türkcə