8-mavzu: Yordamchi soʻzlar. Alohida guruh soʻzlar. Yordamchi soʻzlar ta’rifi va ularning turlari. Modal soʻzlar va ularning tasnifi. Undov soʻzlar va ularning tasnifi. Taqlid soʻzlar va ularning tasnifi. Reja

Bog`lovchi vazifasini bajaruvchi so`zlar 
Boshqa so`z turkumiga oid ba’zi so`zlar ham bog`lovchi o`rnida qo`llanadi:
deb, degan, kim, nima, qaysi, qancha, qayerda, bordi-yu. 
Masalan: Umrim shirin o`tsin deb, tilni tiydim hamisha. Ayvonda Hurmatbibi bilan 
onam choy ichib, gaplashib o`tirishibdi (O.) Kim ko`p o`qisa, u ko`p biladi. 
Bog`lovchi tahlili 
1. Qo`llanish turi. 
2. Ma’no hamda vazifasiga ko`ra turi. 
3. Nimani bog`lagan?
 
Yuklama 
Ayrim so`z yoki gapga qo`shimcha ma’no berish uchun qo`llanadigan 
yordamchi so`zlar yuklamalar deb ataladi. Masalan: Nosir oxun eski boʻlsa-da, 
ozoda libosda edi. Quyosh ham atayin nurlarini to`kib, mag`rur ko`tarildi. (O.) 
Yuklamalar tuzilishiga ko`ra ikki xil: 
a) qo`shimcha holatdagi yuklamalar: -
mi, -chi, -a, -ya, -oq (-yoq), -da, -u (-
yu), -gina (-kina, -qina), -ku
;
b) so`z holatidagi yuklamalar: 
axir, faqat, xuddi, nahotki, ham, naq, xolos. 
To`ydan faqat Anor xabardor (H.O.) Eshik “g`irch” etib ochildi-da, ruxsat so`rab 
ukasi Darvishali kirdi. (O.) Bir vaqt G`iyosiddin Kichkina, xuddi shu yerda, 
daricha ostida o`tirib, uni erkalatmasmidi. 
Yuklamalarning turlari 
Hozirgi o`zbek adabiy tilida gapga yoki ayrim so`zlarga beradigan 
qo`shimcha ma’nolariga ko`ra yuklamalarni quyidagicha turlarga bo`lish mumkin. 
 1. So`roq va taajjub yuklamalari:
-mi, -chi, -a, -ya. 
-mi 
yuklamasi so`roq, taajjub, hayrat kabi ma’nolari bildiradi. Masalan: - 
Kelinning suluvligi Marg`ilonda ma’lum ekanmi? (A.Qodiriy) Men dalada 
ishlashim kerakmishmi? (O.) 

---

-chi 
yuklamasi so`roq, kuchaytiruv, harakatga undash, buyruq, iltimos, ta’kid 
ma’nolarini bildiradi. Masalan, - Sizga-chi, Anvar (A.Qodiriy) - O`g`ling qaytsin-
chi, bo`lmasa... (A.Qod.) - Loaqal bir og`iz o`g`lingizga aytib o`tishga va’da 
bering-chi, -dedi (A.Qod.) - O`rtoqjon, bir narsa desang-chi. (Cho`lpon). 
-a (-ya)
yuklamalari so`roq, taajjub, hayratlanish ma’nolarini bildiradi. 
Masalan, Bu gap oramizda qolsin-a! (T.Malik) Gulnorni sevishimni bilardi-ya (O.) 
- Qizim, bugun mehmonlaringni Sultonxonlarnikiga olib chiqasan-a? – deb 
qolmasinmi! (A.Qod.)