V B O B . B IZ N E S N I R IV O JL A N T IR ISH N IN G A X B O R O T M AN BALAR I BILAN T A ’M IN LA SH U SU L L A R I 5.1. A xb oro t - m ark etin g n in g po y dev o rid ir. A xborot tizim i
Bozor nima, uning turlari, bozor mexanizmi qanday amal qiladi,
talab, tak lif nima, bozor muvozanati qay tarzda o ‘m atiladi - bu
savollarga marketing nuqtayi nazaridan m urojaat qiiamiz. M arketing
bo‘yicha mutaxassislar axborot bu bozorga zarurat va talablari umumiy
bo‘lgan, ulam i qondirish maqsadida ayirboshlashga tayyor b o ig an
mavjud va b o ia ja k xaridorlar to ‘plami, deb ta ’rif berishadi. Marketing
faoliyatiga xos b o ig a n barcha axborotlar, m a’lumotlar tadqiqotlar
uchun muhim qurol sifatida shakllanadi. Ulami tashkil etish, muayyan
tartibga solish va uzluksizligini ta’minlash zarur bo‘ladi. Marketinga
axboroti yaxlit tizim sifatida namoyon bo‘ladi va rivojlanib boradi.
Xaridorlarga
ishlab
chiqarish
(tarmoq)
vakillari
b o ig an
xaridorlarga o ‘z tovarlarini ko‘proq foyda keltiradigan shartlarda
sotishni maqsad qilib qo ‘ygan bir-birlari bilan raqobatlashuvchi
sotuvchilar to ‘plami qarama-qarshi turadi. Sotuvchilar va xaridorlar
o ‘rtasidagi munosabatlar quyidagi sxema bo‘yicha amalga oshiriladi:
M arketing
sotuvchilar
va
xaridorlar
o ‘rtasida
axborot
almashinuviga, to ‘g ‘ri va teskari aloqalardan foydalanishga asoslanadi.
A X B O R O T (ingl. news) - taqdim etilishi shaklidan q a t’i nazar
shaxs,m a’lum xos matnda aniq m a’noga ega b o ig a n tushunchalami
ichiga oluvchi, voqea, hodisa, jarayonlar, dalil, bilim, tushunchalar va
taqdimot kabi obyektlar haqidagi m a’lumotlardir. Shunday ekan,
axborotdan foydalanish koiam lari jam iyat rivojlanishi darajasini
belgilaydi. M arketing faoliyatiga xos b o ig a n barcha axborotlar,
m a’lumotlar tadqiqotlar uchun muhim qurol sifatida shakllanadi.
Ulami tashkil etish, muayyan tartibga solish va uzluksizligini
ta’minlash zarur b o iad i. Marketing axboroti yaxlit tizim sifatida
namoyon b o ia d i va rivojlanib boradi.
71
Kommunikatsiya r Ishlab chiqarish
Tovarlar
B ozor
(sotuvchilar
Pullar
(sotuvchilar
guruhi)
guruhi)
A xborot
