J. Ataniyazov, E. Alimardonov, F. Hamidova xalqaro moliya bozori tahlili toshkent-2019

evroaktsiyalar bozori
1983 yildan sinditsiyalashgan kreditlash amaliyoti 
bilan birga rivojlana boshladi, biroq ularning emissiyasi evroobligatsiyalarga nisbatan 
juda kam. Evroaktsiyalarga konvertirlanadigan evroobligatsiyalarning muomalaga 
chiqarilishi jahon qimmatli qog’ozlar bozorida mazkur turdagi segmentlarni o’zaro 
integratsiyasini kuchaytirdi.
Evrotijorat veksellari
- foiz stavkasi evrodollar depozit sertifikatlari bo’yicha 
olingan (odatda o’rtacha 0,25%), 3-6 oylik muddatga evrovalyutada rasmiylashtirilgan 
xujjatli veksellardir. 
Evroveksellar
o’rta muddatli qarz munosabatini ifodalovchi 
qimmatli qog’ozlar hisoblanadi.
Umuman olganda, evroveksellar bozori hajm jihatdan juda kichik, 1981 yildan 
boshlab rivojlangan. Evroveksellar 1984 yildan emissiya qilib kelinmoqda.
Evrovalyuta depozit sertifikatlari
– omonatchining depozitini va unga tegishli 
foizlarni olish huquqini tasdiqlovchi, evrovalyutada qo’yilgan pul mablag’lari to’g’risida 
banklarning yozma guvohnomalari. Evrobozorda bu kabi sertifikatlar amaliyotda keng 
qo’llaniladi. Bu kabi depozit sertifikatlarining muddati 30 kundan 3-5 yilgacha bo’lishi 
mumkin. Evrobanklar nominali 25 ming AQSh dollari va undan yuqori bo’lgan depozit 
sertifikatlarini qimmatli qog’ozlarning ikkilamchi bozorida sotish imkoniyatini taqdim 
etgan holda turli banklar va xususiy korxona yoki tashkilotlar o’rtasida joylashtiradilar. 
Muomaladagi muddatli depozit sertifikatlari, odatda brokerlarga sotiladi yoki 
innossament bo’yicha boshqa shaxsga o’tkaziladi. Depozit sertifikatlari evrobanklarda 
omonatlarni ko’paytirgan holda, ularning kreditlash imkoniyati oshiradi va evrobozorni 
kengayishini rag’batlantiradi. Evrovalyutadagi depozit sertifikatlari bo’yicha foiz 
stavkasi evrodollar depozitlariga nisbatan past bo’lsada, ularni ikkilamchi bozorda oson 
sotish mumkin. 

---

124 
Evronotalar
– suzuvchi foiz stavkadagi qisqa muddatli majburiyatlar hisoblanadi. 
1980 yildan evronotalar bilan operatsiyalar amalga oshirib kelinmoqda. Ular ba’zan 
evrobank kafolati bilan turli kreditlash vositalariga ham almashtirilishi mumkin.